2. Audiovizual oqıtıw quralları

139 
Ko’rkem filmlerdi de ayırım sabaq temasına tiyisli bo’limlerin paydalanıw 
mu’mkin. Bunday filmlerge sayaxat filmleri kiredi. Ondag’ı su’wretlengen ta’biyat 
ko’rinislerinen, o’simlik h’a’m h’aywanat du’nyasınan sabaq protsessinde paydalanıw 
mu’mkin.
Joqarıda aytılg’anınday, kinofilmlerden sabaqtın’ basında, yag’nıy o’tilgen 
sabaqlardı ta’kirarlawda, jan’a temanı o’tiwde, alıng’an bilimlerdi bekkemlewde 
paydalanıw mu’mkin. 
Jan’a temanı u’yreniwde temag’a tiyisli kinofilm tolıq ko’rsetiledi. Bunda filmge 
oqıtıwshı tu’sinik beredi. 
O’tilgen temanı bekkemlewde de kinofilmlerden paydalanıw mu’mkin. Bunda 
kinofilm ko’rsetiledi h’a’m onın’ mazmunı oqıwshılardan soraladı. 
Filmnin’ sabaq protsesindegi ornı sabaqtın’ maqseti h’a’m mazmunı o’zine ta’n 
o’zgeshelikleri menen anıqlanadı. Oqıw filmlerinen bilim alıw deregi sıpatında da 
paydalanıw mu’mkin. O’z betinshe jumıslardı orınlawda da paydalansa boladı. Filmler 
oqıtıwshılar bilimin tekseriwde h’a’m u’yrenilgen tema mazmunın o’zlestiriw 
da’rejesin anıqlawda, o’tilgen materiallardı ulıwmalastırıwda yamasa ma’lim temanın’ 
ulıwma bo’limin o’tiwde paydalanıw mu’mkin.
Sabaq protsesinde filmler menen islew metodikası to’mendegi bo’limlerden 
ibarat:
a) oqıwshılardı tema boyınsha kinofilmdi ko’riwge tayarlaw;
b) filmdi ko’riw barısındag’ı jumıslardı sho’lkemlestiriw;
v) ko’rilgen film mazmunın bekkemlew; 
g) kinolastırılg’an sabaqtın’ na’tiyjeliligin tekseriw. 
Oqıwshılardı sabaq aldınan anıq filmdi ko’riwge tayarlaw film mazmunın aktiv 
tu’siniwge h’a’m onı tolıq o’zlestiriwge imkan beredi. Filmdi oqıwshılar oqıtıwshı 
baqlawında ko’redi. Eger filmdi ko’riw protsessinde baqlaw bolmasa oqıwshılar filmge 
dıqqat bermeydi h’a’m basqa na’rse menen shug’ıllana baslaydı yaki bir-biri menen 
so’ylesip otıradı. Na’tiyjede film mazmunı u’stirtin o’zlestiriledi. 
Eger film qızıqlı bolsa oqıwshılar onı qızıg’ıp dıqqat penen tamasha etedi. Film 
baslanıwınan aldın oqıtıwshı filmnin’ maqsetin, onda neler ko’rsetiletug’ınlıg’ın, 
qanday sorawlarg’a oqıwshılar juwap tabıwın kirisiw sa’wbetinde tu’sindiriledi. 
Bunnan tısqarı oqıtıwshı kirisiw sa’wbetinde filmnin’ qay jerlerine itibar beriliwin, qay 
jerlerin o’z aldına ajıratıp alıp analiz etiwin tu’sindiredi. Ma’selen: O’zbekstan ta’biyiy 
geografiyası kursında «Qızılqum» temasın o’tiwde to’mendegilerge itibar beriliw 
kerek: 
- tiykarg’ı relef formalarına; 
- o’simlik qatlamına; 

140 
- h’aywanat du’nyasına; 
Filmdi ko’riw protsesinde oqıwshılar to’mendegi sorawlarg’a juwap beriwleri 
lazım: Barxan degenimiz ne?, Qum to’beshikleri degenimiz ne? tiykarg’ı transport 
wazıypasın atqarıwshı h’aywandı anıqlan’; 
Filmdi ko’riw dawamında oqıtıwshının’ tu’sinikleri oqıwshılarg’a kesent 
bermewi kerek. Sonın’ ushın tek kerekli orınlarında tu’sinik beriw lazım. Eger 
kinofilmde metodikalıq qa’teler bolsa, oqıtıwshı onı tuwrılap turıwı mu’mkin.

Download 1,58 Mb.