11.Mavzu: Transport va infratuzilma kamunikatsiyalarini
rivojlantirishga qaratilgan strategik axamiyatga molik loyihalarni
amalga oshirish uchun faol investitsiya siyosatini olib borish
Reja:
1.
Transport va infratuzilma kamunikatsiyalarini rivojlantirish.
2.
Faol investitsiya siyosatini olib borish.
Mazkur soxada ham jiddiy islohotlar amalga oshirildi. Chunonchi, respublika mustaqillikka erishganidan keyin
transportning iqtisodiyotga va aholiga xizmat ko’rsatish sifatini tubdan yaxshilash va sohani boshqarish tizimini
takomillashtirish maqsadida "O’zbekiston havo yo’llari" milliy
aviakompaniyasi (1992 yil 28 yanvar), "O’zbekiston avtomobil transporti" ("O’zavtotrans") davlat-
aksiyadorlik korporatsiyasi (1993 yil 8 yanvar, 1998 yil 11 iyuldan O’zbekiston avtomobil va daryo
transporti agentliti); "O’zbekiston temir yo’llari" davlat-aksiyadorlik kompaniyasi (1994 yil 7 noyabr) kabi
idoralar tashkil etildi. Mamlakatda transport korxonalari davlat ishtirokidagi aksiyadorlik kompaniyalari,
korporatsiyalari, ochiq turdagi aksiyadorlik va masuliyati cheklangan jamiyatlarga, jamoa korxonalariga
aylantirildi.Mustaqillikning dastlabki yillarida xalqaro talablarga javob beradigan avtomobil yo’llari qurish,
mavjudlarini xalqaro andozalarga moslashtirish, yo’llarni saqlash va
ta‘mirlash, yangi barpo etilayotgan sanoat hududlarini xalqaro magistrallar bilan bog’laydigan yo’llar
qurish masalalariga e‘tibor kuchaydi. O’z R.ning Markaziy Osiyoda tutgan o’rni, sanoat va
boshqa sohalarning taraqqiyoti, qo’shni davlatlar bilan iqtisodiy aloqalarni jadal rivojlantirish maqsadida 1995-
2010 yillarga mo’ljallangan milliy dastur ishlab chiqildi. Bu dastur doirasida 1996 yildan
Toshkent-Andijon-O’sh magistralining 100 km.dan ortiq tog’li uchastkalarida qurilish ishlari boshlandi.
Qamchiq va Rezak tonellari foydalanishga topshirildi. Almati-Bishkek-Toshkent-Termiz va Samarqand-
Buxoro-Ashxabod-Turkmanboshi avtomobil yo’li, Yevropani Kavkaz orqali Osiyo bilan
bog’laydigan avtomobil yo’li (Yevropa-Kavkaz-Osiyo transport yo’lagi)ning respublika hududidan
o’tadigan qismini ta‘mirlash ishlari amalga oshirildi. O’zbekistonni Qozog’iston orqali Rossiya
Federatsiyasi bilan bog’laydigan 340 kilometrli Qo’ng’irot-Beynov avtomobil yo’li qurilishining birinchi
bosqichi yakunlandi.Fuqaro aviatsiyasini rivojlantirish borasida strategik yo’nalishlar aniqlab olindi. 1993 yil 7
mayda O’z R.ning Havo kodeksi qabul qilindi.
O’zbekistonning yagona temir yo’l tarmog’ini vujudga keltirish bo’yicha 1994-2001 yillarda uzunligi 700
kilometrga yaqin Navoiy-Uchquduq-Nukus temir yo’li qurib bitkazildi. Respublika hududida barcha transport
turlarining yuk va yo’lovchilar tashish ishlarini maqbul holga keltirish, samaradorligini oshirish,
kommunikatsiyalarni jadal rivojlantirish, transportda yuk va yo’lovchilarni tashish sohasidagi hamkorlikni
kentaytirish hamda transmilliy transport yo’laklarini rivojlantirish borasidati faoliyatini muvofiqlashtirish
maqsadida 2004 yil 11 oktabrda "O’zbekiston transport va transport kommunikatsiyalari uyushmasi" tashkil
etildi. Uyushma tarkibiga "O’zbekiston temir yo’llari" davlat- aksiyadorlik kompaniyasi, "O’zbekiston havo
yo’llari" milliy aviakompaniyasi, O’zbekiston avtomobil va daryo transporti agengligi, O’zavtoyo’l"
kompaniyasi, transport kommunikatsiyalari qurilishi bilan shug’ullanuvchi respublika loyiha va qurilish
tashkilotlari kiritildi. 1995-2005 yillarda
O’zbekistonda 2500 km. umumiy foydalanishdagi avtomobil yo’llari qurildi, 1435 km. avtomobil yo’llari
rekonstruksiya qilinib, yuqori toifaga o’tkazildi, 47046 km. yo’l ta‘mirlandi hamda 460 dan ortiq ko’prik
qurildi.Bu davrda "O’zbekiston havo yo’llari" belgisi bilan parvoz qilayotgan samolyotlar turli davlatlarda
joylashgan 40 dan ziyod aeroportga muntazam qatnay boshladi. Aviatsiya sohasida amalga oshirilgan
chuqur o’zgarishlar mamlakatimiz iqtisodiyotini mustahkamlashda, uning dunyo miqyosidagi obro’-etiborini
yanada oshirishga xizmat qildi.2003 yildan boshlab ishlab chiqarish infratuzilmasini isloh qilish, qo’shni
davlatlar hududidan o’tmaydigan, mamlakat hududlarini
bog’lovchi yangi temir va avtomobil yo’llari qurish ishlarini davom ettirish, ba‘zi ishlab chiqarish infratuzilma
obyektlarini dunyo talablari darajasiga yetkazish, transport-kommunikatsiya sohalarining barqaror
rivojlanishini taminlash vazifalari ustuvor ahamiyat kasb etdi. Bu bosqichda respublika
temir yo’l tarmog’ini yanada takomillashtirish maqsadida yangi G’uzor-Boysun-Qumqo’rg’on temir
yo’lining qurilishi amalga oshirildi.2007 yil 24 avgustda O’z.Rning Birinchi Prezidenti Islom Karimov
Toshg’uzor-Boysun-Qumqo’rg’on temir yo’lining tantanali ochilishida nutq so’zlab, "Asriy tog’ur
toshlar, dashtu biyobonlar bag’rida tunu kun mardona mehnat qilib, 223 kilometrdan iborat bo’lgan.
|
