226
15-LABORATORIYA ISHI (4 SOAT).
SDN KONTROLLERI ASOSIDA TARMOQ QURILMALARINING
STATISTIKASINI YURITISHNI O‘RGANISH
15.1. Ishdan maqsad
SDN kontrolleri asosida tarmoqqa ulangan qurilmalar va hostlar statistikasini
yuritish bo‘yicha ko‘nikma hosil qilish.
15.2. Topshiriq
1) Cisco Packet Tracer 8 dasturida berilgan tarmoqni quring.
2) DHCP serverlarini ulang va ularni sozlang.
3) Variantda ko‘rsatilgan hostlar miqdorini tarmoqqa ulang va ularda dinamik
IP manzillashni yoqing.
4) Hostlar o‘rtasida ping xabarlari o‘tishini tekshiring.
5) Hostlar statistikasi jadvalini to‘ldiring.
15.3. Qisqa nazariy ma’lumotlar
Tarmoq statistikasini yuritishning murakkabligi.
Zamonaviy tarmoq dinamik va doimiy emas. Ko‘pgina tugunlar tarmoqqa
qo‘shilishi
yoki uni tark etishi mumkin, xususan xostlar va oxirgi tugunlar.
Administrator uchun tarmoqdagi o‘zgarishlar, qo‘shilgan yoki chiqarib tashlangan
xostlar va boshqa tarmoq qurilmalari statistikasini yuritish juda ko‘p vaqt talab
qiladigan jarayondir. Buning uchun siz turli xil qo‘shimcha
xizmatlardan
foydalanishingiz kerak. SDN kontrollerdan foydalanganda bu jarayon ancha
soddalashtirilgan.
DHCP server
– tarmoq interfeyslarini avtomatik
sozlash uchun tarmoq
sozlamalari pullarini tashkil qilish imkonini beradi.
Dynamic
Host
Configuration
227
Protocol
IP-manzillarni tarmoqdagi kompyuterlar o‘rtasida avtomatik ravishda
taqsimlashni ta’minlaydi. Ushbu texnologiya umumiy Internet ulanishi bilan lokal
tarmoqlarda keng qo‘llaniladi.
DHCP – bu Dinamik Xost Konfiguratsiya Protokoli. Nomidan ko‘rinib
turibdiki, DHCP uzoqdagi server orqali xostni sozlash uchun mo‘ljallangan. DCHP
ko‘pgina zamonaviy operatsion tizimlarda sukut bo‘yicha qo‘llab-quvvatlanadi va
server yoki biriktirilgan qurilma uchun tarmoq sozlamalarini
muntazam ravishda
qo‘lda sozlash uchun ajoyib alternativani beradi.
Ushbu protokol “Mijoz-Server” modeli asosida ishlaydi. Protokol sifatida
DHCP mijoz va server o‘rtasida xabar almashish usuliga ega. 15.1-jadvalda DHCP
xabarining tarkibi keltirilgan.
DHCP asoslarini bilish turli xil tarmoq muammolarini bartaraf etishga yordam
beradi. Quyida biz protokolning ishlash tamoyillariga to‘xtalamiz.
DHCP qanday ishlaydi
? Ushbu maqsadga erishish jarayonini o‘rganishdan
oldin, ushbu jarayonda qo‘llaniladigan turli xil ma’lumot almashish tamoyillarini
tushunish kerak.
DHCPDISCOVER
. Ushbu xabar mijoz va server o‘rtasida DHCP aloqasining
boshlanishini belgilaydi. Ushbu xabar tarmoqqa ulangan mijoz (kompyuter yoki
qurilma) tomonidan yuboriladi. Ushbu xabar etkazib
berish IP-si sifatida
255.255.255.255 dan foydalanadi, asl manzili esa 0.0.0.0
DHCPOFFER
. Ushbu xabar DHCP-serverdan DHCPDISCOVER-ga
ulangan mijozlar uchun javob sifatida yuboriladi.
Ushbu xabar kerakli tarmoq
sozlamalarini o‘z ichiga oladi.
DHCPREQUEST
. Ushbu xabar DHCPOFFER-ga javob bo‘lib, mijoz
yuborilgan sozlamalarni qabul qilganligini bildiradi.
DHCPACK
. Ushbu xabar mijozning DHCPREQUEST javobi sifatida DHCP-
serverga yuboriladi. Xabar DHCPDISCOVER xabari
bilan boshlangan jarayon
tugaganligini bildiradi. Ya’ni, DHCPACK – bu server tomonidan mijozning
avtorizatsiyasi boshlanganligi va serverdan boshida qabul
qilingan konfiguratsiya
parametrlari qabul qilinganligi haqidagi tasdiqlashdan boshqa narsa emas.
228
15.1-jadval. DHCP xabarning tarkibi
