Tezkor xotira chastotasi -
chastota qanchalik yuqori bo’lsa,
ma’lumotlami qayta ishlash tezligi yuqori bo’ladi va kompyuteming
ishlash unumdorligi ham shunchalik oshadi. Tezkor xotira chastotasi
deganda, takt chastotasi emas, balki uning
maTumotlar almashinuvi
tushuniladi.
DDR - 200/266/333/400 MGs (takt chastotasi 100/133/166/200
MGs).
DDR2 - 400/533/667/800/1066 MGs (200/266/333/400/533 MGs
takt chastotasi).
DDR3
-
800/1066/1333/1600/1800/2000/2133/2200/2400
MGs (400/533/ 667/800/1800/1000/1066/1100/1200 MGs takt chastotasi).
DDR4 - 2133/2400/2666/2800/3000/3200/3333.
Windows Vista/Windows 7 32-bit uchun 2-4 Gb, Windows
Vista/Windows 7 64-bit uchun 6-16 Gb, Windows 8 32-bit uchun 2-4 Gb,
Windows 8 64-bit uchun 6-16 Gb, Ubuntu, Mint yoki X-Serverli boshqa
Linux 32-bit uchun 1-4 Gb, Ubuntu, Mint yoki X-Serverli boshqa Linux
64-bit 4-16 Gb hajmga ega tezkor xotira kerak.
3.3. Onalik platasi
Ularsiz
ishlay
olmaydigan,
kompyuteming
eng
ahamiyatli
elementlari
- markaziy protsessor, xotira modullari va ko‘p mikrosxemalar
onalik platasida joylashadi. Bu kompyuteming asosiy platasi bo‘lib, odatda
o ‘lchami bo'yicha eng katta. Onalik platasi kompyuteming hamma
elektron sxemalari uchun mexanik asos boTib, o‘zida yana bitta ahamiyatli
yuk - kengayish qo‘shimcha platalarini o‘rnatish uchun bo‘Iinmalami
joylashtiradi.
Bir necha yil oldin kompyuter xossalarini belgilovchi asosiy
parametr uning protsessorining markasi edi.
Bugun turmush tizimlarining
ko‘pchiligi uchun bunday emas. Hozirgi paytda onalik platasi
chipsetinmg
markasi asosiy parametr boiib qoldi deyish mumkin. Oxirgi besh yilda
protsessorlar unumdorligi esa deyarli o‘zgarmadi va kompyuteming
«nozik joyi» bo iib qoldi.
3.3.1. Chipset
Qisqasiga
chipset - bu mikroprotsessorli komplektdir.
Agar kengroq
ta’riflansa - bu protsessoming qolgan hamma elektron xo‘jalik bilan
muloqot uchun zarur bo‘lgan mikrosxemalar to‘plamidir. Ilgari onalik
platasini bir necha o ‘nlab mikrosxemalar yoymasi qoplar edi. So‘ngra
ularni bir necha ixtisoslashgan «buyurtma» mikrosxemalarga keltirish
g ‘oyasi paydo b o id i - olingan komplekt chipset deb ataldi.
Birinchi
S3
chipsetlar odatda to‘rtta mikrosxemadan iborat edi. Bugungi kunda
chipsetlar odatda ikkita mikrosxemadan iborat, ulardan biri
janubiy
ко 'prik,
ikkinchisi esa
shimoliy ко 'prik deb ataladi.
Agar onalik platasiga
qaralsa, qiynalmasdan har ikki juftlik topiladi - bu protsessordan keyin
eng yirik mikrosxemalardir.
Ular markirovkasi
bo‘yicha ishlab
chiqaruvchini va chipset markasini aniqlash mumkin.
Chipset markasini va uni ishlab chiqaruvchini
bilishning ahamiyati,
protsessor markasi va ishlab chiqaruvchisini bilish ahamiyatidan kam
emas, chunki kompyuteming funksional imkoniyatlarini chipset aniqlaydi,
protsessorga esa bu funksiyalar bajarilishi tezligi bog‘liq emas.
Onalik platasi chipseti protsessor bilan muvofiqlashgan bo‘lishi
lozim. Istalgan protsessorga istalgan onalik platasi mos kelavermaydi va
aksincha. Bugungi kunda protsessorga nisbatan chipsetdan ko‘p
narsa
bog'liq. Shu sababli kompyuter sotib olinayotganda nafaqat uning
protsessori qandayligini, balki, birinchi navbatda,
onalik platasi chipseti
qandayligini aniqlash zarur.
Birinchi navbatda onalik platasi chipsetiga bu plata qanday
chastotada ishlay olishi bog‘liq. Operativ xotirada bo‘lishi mumkin
bo‘lgan hajm va onalik platasiga ulanishi mumkin bo‘lgan qo‘shimcha
qurilmalar soni ham chipsetga bog‘liq.
