Xakimov jamshid oktyamovich kompyuterli loyihalash

Tezkor xotira chastotasi -
chastota qanchalik yuqori bo’lsa, 
ma’lumotlami qayta ishlash tezligi yuqori bo’ladi va kompyuteming 
ishlash unumdorligi ham shunchalik oshadi. Tezkor xotira chastotasi 
deganda, takt chastotasi emas, balki uning maTumotlar almashinuvi 
tushuniladi.
DDR - 200/266/333/400 MGs (takt chastotasi 100/133/166/200 
MGs).
DDR2 - 400/533/667/800/1066 MGs (200/266/333/400/533 MGs 
takt chastotasi).
DDR3 
-
800/1066/1333/1600/1800/2000/2133/2200/2400 
MGs (400/533/ 667/800/1800/1000/1066/1100/1200 MGs takt chastotasi).
DDR4 - 2133/2400/2666/2800/3000/3200/3333.
Windows Vista/Windows 7 32-bit uchun 2-4 Gb, Windows 
Vista/Windows 7 64-bit uchun 6-16 Gb, Windows 8 32-bit uchun 2-4 Gb, 
Windows 8 64-bit uchun 6-16 Gb, Ubuntu, Mint yoki X-Serverli boshqa 
Linux 32-bit uchun 1-4 Gb, Ubuntu, Mint yoki X-Serverli boshqa Linux 
64-bit 4-16 Gb hajmga ega tezkor xotira kerak.
3.3. Onalik platasi
Ularsiz 
ishlay 
olmaydigan, 
kompyuteming 
eng 
ahamiyatli 
elementlari - markaziy protsessor, xotira modullari va ko‘p mikrosxemalar 
onalik platasida joylashadi. Bu kompyuteming asosiy platasi bo‘lib, odatda 
o ‘lchami bo'yicha eng katta. Onalik platasi kompyuteming hamma 
elektron sxemalari uchun mexanik asos boTib, o‘zida yana bitta ahamiyatli 
yuk - kengayish qo‘shimcha platalarini o‘rnatish uchun bo‘Iinmalami 
joylashtiradi.
Bir necha yil oldin kompyuter xossalarini belgilovchi asosiy 
parametr uning protsessorining markasi edi. Bugun turmush tizimlarining 
ko‘pchiligi uchun bunday emas. Hozirgi paytda onalik platasi chipsetinmg 
markasi asosiy parametr boiib qoldi deyish mumkin. Oxirgi besh yilda 
protsessorlar unumdorligi esa deyarli o‘zgarmadi va kompyuteming 
«nozik joyi» bo iib qoldi.
3.3.1. Chipset
Qisqasiga chipset -  bu mikroprotsessorli komplektdir. Agar kengroq 
ta’riflansa - bu protsessoming qolgan hamma elektron xo‘jalik bilan 
muloqot uchun zarur bo‘lgan mikrosxemalar to‘plamidir. Ilgari onalik 
platasini bir necha o ‘nlab mikrosxemalar yoymasi qoplar edi. So‘ngra 
ularni bir necha ixtisoslashgan «buyurtma» mikrosxemalarga keltirish 
g ‘oyasi paydo b o id i - olingan komplekt chipset deb ataldi. Birinchi
S3

chipsetlar odatda to‘rtta mikrosxemadan iborat edi. Bugungi kunda 
chipsetlar odatda ikkita mikrosxemadan iborat, ulardan biri janubiy 
ко 'prik,
ikkinchisi esa shimoliy ко 'prik deb ataladi. Agar onalik platasiga 
qaralsa, qiynalmasdan har ikki juftlik topiladi - bu protsessordan keyin 
eng yirik mikrosxemalardir. 
Ular markirovkasi 
bo‘yicha ishlab 
chiqaruvchini va chipset markasini aniqlash mumkin.
Chipset markasini va uni ishlab chiqaruvchini bilishning ahamiyati, 
protsessor markasi va ishlab chiqaruvchisini bilish ahamiyatidan kam 
emas, chunki kompyuteming funksional imkoniyatlarini chipset aniqlaydi, 
protsessorga esa bu funksiyalar bajarilishi tezligi bog‘liq emas.
Onalik platasi chipseti protsessor bilan muvofiqlashgan bo‘lishi 
lozim. Istalgan protsessorga istalgan onalik platasi mos kelavermaydi va 
aksincha. Bugungi kunda protsessorga nisbatan chipsetdan ko‘p narsa 
bog'liq. Shu sababli kompyuter sotib olinayotganda nafaqat uning 
protsessori qandayligini, balki, birinchi navbatda, onalik platasi chipseti 
qandayligini aniqlash zarur.
Birinchi navbatda onalik platasi chipsetiga bu plata qanday 
chastotada ishlay olishi bog‘liq. Operativ xotirada bo‘lishi mumkin 
bo‘lgan hajm va onalik platasiga ulanishi mumkin bo‘lgan qo‘shimcha 
qurilmalar soni ham chipsetga bog‘liq.

Download 6,54 Mb.