Xalqaro menejment

127 
albatta qaror qabul qilish vakolatiga ega rahbar kiradi. Shuning uchun ular 
muzokaralar vaqtida kam tashkilotchi sheriklari munozaralarni to’xtatib, 
qaror qabul qilish uchun muzokaralarga kelmagan rahbariyat bilan 
kelishishga chiqib ketganlarida o’zlarini ishonchsiz va noqulay his 
qiladilar. 
Amerika menejmentiga quyidagi xususiyatlar xos: 
- firma xodimlari o’z kompaniyasiga sodiklik fazilatiga ega bo’lmay, 
undan yaxshiroq va foydaliroq ish topilgan zahoti uni tark etishga tayyor; 
- qarorni bir rahbar qabul qiladi, unga bo’ysunuvchilar esa ishlab 
chiqarish, sotish harajatlarini va mumkin bo’lgan foydani tahlil qilish 
asosida qaror chiqarishga yordam beradilar; 
- ishlab chiqarish munosabatlari hech qachon shaxsiy, norasmiy 
munosabatlarga aralashtirilmaydi. 
G’arbiy menejment uslubida bir necha ko’rinishlarini ajratish mumkin. 
Masalan,Yevropa mamlakatlari vakillari orasida menejment uslubida 
jiddiy farqlar mavjud. 90-yillarda Germaniyadan Buyuk Britaniyaga 
sarmoyalar oqimining o’sishi u yerda Germaniyaga nisbatan ishlab 
chiqarish va sotish harajatlari pastligidan dalolat beradi va demak, ingliz 
menejment uslubi o’z afzalliklariga ega. Agar nemis menejmentining 
xususiyatli belgilari sifatida uzoqni ko’zlash va yuqori intizom namoyon 
bo’lsa, ingliz menejmenti uchun quyidagilar xarakterli: 
- ishlab chiqarish harajatlarini pasaytirishga kuchli e’tibor;
- ITTKIni astoydil o’tkazish va ilmtalab mahsulotlar ishlab chiqarishni 
tez o’zlashtirish (masalan, ingliz kompaniyalarining telekommunikatsiya 
va farmatsevtika sohasidagi yutuqlari); 
- texnologik jarayonlarning qo’llanilishida egiluvchanlik (agar 
Germaniyada qabul qilingan texnologik instruktsiyalar o’zgartirilishidan 
avval uzoq kelishuvlar o’tkazilsa, ingliz firmalarida texnologik 
jarayonlarni zamonaviylashtirish va takomillashtirish tez amalga 
oshiriladi); 
- ishlab chiqarish detallari va nozikliklariga e’tibor; 
- ishchi kuchiga nisbatan kam haq to’lash (Germaniyada ijtimoiy 
ta’minotga yuqori – 25 % gacha daromad solig’i, ish xaqining muntazam 
o’sishi va nemis markasining o’sib boruvchi kursi 90-yillar oxirida ish 
xaqi o’rtacha darajasining Buyuk Britaniyaga nisbatan salkam 2 marta 
yuqori bo’lishiga olib keldi). 
Bundan tashqari, Germaniyaga nisbatan inglizlarda ishlab chiqarish 
jarayonida menejerlar tomonidan ishchilarni ma’naviy qo’llab-quvvatlash 
zaruriyatini nazarda tutadigan konstruktiv ishlab chiqarish munosabatlari 

128 
o’rnatildi. Bu Buyuk Britaniyada ish kuni va uskuna ekspluatatsiyasining 
mashina vaqti uzunroq davom etishi saqlanishiga ko’mak berdi.
Dunyoda yapon menejmentning yuqori reytingiga qaramay, yapon 
firmalari g’arbiy menejment uslubidan, xususan Fransuz mahsulot ishlab 
chiqarish va sotishni boshqarishni tashkil qilish uslubidan foydalanish 
hollari ma’lum. Xususan, Yaponiyada yengil va yuk avtomobillari ishlab 
chiqaruvchi ikkinchi “Nissan” kompaniyasi 90-yillar oxirida qiyin davrni 
boshdan kechirdi. Uning rahbariyati 1999 yilda “Reno” Fransuz 
avtomobilsozlik firmasi bilan alyans tuzish qarorini qabul kildi. Alyans 
mafkurachilaridan biri bo’lib, oxirgi uch yil ichida “Reno”ni 
muvaffaqiyatli restrukturizatsiya qilganligi uchun “Harajatlar qotili” 
nomini olgan “Reno” kompaniyasining yetakchi menejeri Karlos Gan 
xizmat qildi. 
Alyans doirasida yapon kompaniyasi o’z oldiga Fransuz menejmenti 
usullaridan foydalanish hisobiga zararlar, qarzlar, ortiqcha ishlab chiqarish 
quvvatlari va yetarli bo’lmagan avtomobil sotish hajmi muammolarini hal 
qilish va ilmiy ishlanmalarga harajatlarni qisqartirish, yagona strategiyani 
ishlab chiqish, butlovchilarni birga xarid qilish va shu kabilar bo’yicha 
kuchlarni birlashtirish vazifalarini qo’ydi. Bundan tashqari, strategik 
jihatdan fransuz va yapon kompaniyalari ta’sir doirasini kengaytirish 
(“Nissan” kompaniyasining o’rni Osiyo va Amerikada kuchli, “Reno” 
kompaniyasi Yevropa bozorida yetakchilardan biri) hisobiga birlashishdan 
yutadilar.
Shu bilan bir vaqtda skeptiklar istiqbolda ishlab chiqarish va sotish 
harajatlarini qisqartirishda gayratli franstuz menejmenti prinsiplarining 
ishchilarni bushatish va ishlab chiqarish quvvatlarini qisqartirishni 
olqishlamaydigan konservativ korporatsion an’analarga ega yapon 
menejmenti prinsiplari bilan to’qnashish imkoniyatini ko’rmoqdalar. 

Download 1,44 Mb.