“Yashil iqtisodiyot sari: nazariy va amaliy yondashuvlar tahlili”
mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy anjuman
150
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASINING “YASHIL” IQTISODIYOTGA
OʻTISH STRATEGIYASINING USTUVOR YOʻNALISHLARI
M.Sadullayeva, Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti
Shahrisabz filiali oʻqituvchisi
I.Islamova, Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti
Shahrisabz filiali talabasi
“Yashil iqtisodiyot”ga oʻtishda ishlab chiqish jarayonlarini takomillashtirish va
atrof-muhitga zarar yetkazmagan holda yangi texnologiyalardan foydalanib ishlab
chiqarishni rivojlantirish va iqtisodiyotni yuksalishini taminlab berish strategiyalari
amalga oshiriladi. “Yashil iqtisodiyot”ning ustuvor yoʻnalishlaridan asosiysi
mamlakatimiz ekologiyasini yaxshilash va atrof-muhutga zarar yetkazmagan holda
qayta ishlab chiqarishni ta’minlashdan iborat.
2022–2026 yillarga moʻljallangan Yangi Oʻzbekistonning
taraqqiyot
strategiyasida
belgilangan
vazifalarni
amalga
oshirish,
Oʻzbekiston
Respublikasining “yashil” iqtisodiyotga oʻtish strategiyasi doirasida “yashil” va
inklyuziv iqtisodiy oʻsishni ta’minlash borasida amalga oshirilayotgan chora-
tadbirlar samaradorligini oshirish, qayta tiklanuvchi
energiya manbalaridan
foydalanish hamda iqtisodiyotning barcha tarmoqlarida resurslarni tejashni yanada
kengaytirish maqsadida strategik maqsadlarga erishishga moʻljallangan 2030
yilgacha Oʻzbekiston Respublikasida “yashil” iqtisodiyotga oʻtish va “yashil”
oʻsishni ta’minlash dasturi tuzildi. Yashil iqtisodiyot sohasidagi ustuvor yoʻnalishlar
boʻyicha fundamental va amaliy tadqiqotlarni olib borish iqtisodiyot tarmoqlarida
“yashil” texnologiyalar, xususan,
resurs tejovchi, chiqindisiz ishlab chiqarish,
chiqindilarni qayta ishlash imkoniyatini beruvchi texnologiyalarni va xavfsiz
kimyoviy moddalarni qoʻllashga oʻtish hamda
qayta tiklanuvchi energiya
texnologiyalaridan foydalanish imkoniyatlarini oʻrganish va ularni amaliyotga
tatbiq etish, istiqbolli innovatsion ishlanmalar va “startap” loyihalarni amalga
oshirish hamda ularni tijoratlashtirish va texnologiyalar transferini qoʻllab-
quvvatlash.
161
Barqaror rivojlanishni “ijtimoiy”-“iqtisodiy”-“ekologik” uchlikning
oʻzaro bogʻliqlikda rivojlanishiga asoslangan sinergetik samara hisobidan taraqqiy
etadigan jarayon sifatida tasawur etish mumkin.
Barqaror rivojlanishni
ta’minlashdagi iqtisodiy yondashuv cheklangan resurslardan oqilona foydalanishni
nazarda tutadi. Ijtimoiy yondashuv global miqyosda ijtimoiy barqarorlik va madaniy
xilma-xillikni ta’minlashga yoʻnaltirilgan boʻladi. Ekologik yondashuv esa har
qanday ekologik tizimlaming normal faoliyat yuritishini ta’minlashga xizmat qilishi
zarur boʻladi.
“Yashil iqtisodiyot”ga oʻtish konsepsiyasi oʻz rivojlanish tarixiga ega va
quyidagi bosqichlarga boʻlinadi
162
.
Birinchi bosqich - 1950—1960-yillar iqtisodiyotning
atrof-muhit va insonga
salbiy ta’sirini anglab yetish davri hisoblanadi. Bu davrda iqtisodiy rivojlanish va
atrof-muhitning degradatsiyalashuvi oʻrtasidagi bogʻliqlikni toʻliq anglab yetilgan
161
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori. 02.12.2022. https://president.uz/oz/lists/view/5805
162
Yashil iqtisodiyot.(darslik).- M.T.Asqarov, J.J.Jamolov, X.S.Xadjayev. –T.:«Inavatsion rivojlanish nashriyot-
matbaa uyi», 2022.-312b.
