373
]
)
l
t
(
d
)
l
t
(
l
ln[
l
R
4
2
4
2
;
(8.31)
gorizontal yotqizilgan lentaning qarshiligi
bt
l
.
ln
l
R
5
1
;
(8.32)
temir – beton fundamentning qarshiligi
b
l
ln
l
,
R
4
2
7
1
,
(8.33)
bu
yerda
l
quvurning yoki lentaning uzunligi;
t
- fundamentning pastki qismidan
yoki vertikal elektrodning yuqori qismidan yotqizilish chuqurligi;
b
- po’lat
lentaning eni;
d
- truba
yoki sterjenning diametri;
- tuproqning solishtirma
qarshiligi.
Yashin tokining tezlikda oqib tarqalib
ketishi natijasida uzun
zaminlagichning qarshiligida impulsning frontida kuchlanishning tushishini hosil
qiladi. Bu esa elektrodning uzoqda joylashgan qismlaridan
tokning olinishini
chegaralaydi. Bu xolda zaminlash qarshiligi kattalashadi. YUqorida aytilgan
faktorlarning ta’siri hisobga olinganda zaminlash qarshiligiga
impuls zaminlash
qarshiligi deyiladi.
Faraz qilaylik, tok
I vertikal zaminlagichdan boshlang’ich lahzada (
0
t
)
oqib tarqalayotgan bo’lsin. TSilindr shaklidagi uchqunli
zonaning chegarasida
uning radiusi
iz
r
bo’lib, elektr maydonning kuchlanganligi
l
r
2
I
J
iz
tesh
.
(8.34)
Bundan impuls zaminlash qarshiligini va impuls koeffitsientini aniqlaymiz,
undan kelib chiqadiki zaminlagichning impuls qarshiligi va impuls koeffitsienti
quyidagi formulalar yordamida aniqlaniladi:
tesh
iz
l
r
2
J
,
(8.35)
I
l
ln
l
r
l
ln
l
R
tesh
iz
i
2
4
2
2
2
,
(8.36)
