Aylana bilan to ‘g ‘ri chiziqning tutashuvi.
Aylana bilan to ‘g ‘ri
chiziq
ham o ‘zaro bevosita yoki aylana yoyi vositasida tutashishi m um kin.
Birinchi holda to ‘g ‘ri chiziq aylanaga urinm a b o ‘ladi.
Misol.
B erilgan
R
radiusli
О
m arkazli aylanaga undan tashqarida jo y
lashgan
A
nuqta (3 .3 4 -shakl,
d)
orqali urinm a chiziqlar o ‘tkazilsin.
Yechish.
B erilgan
A
nuqtani aylana m arkazi
О
bilan birlashtiram iz,
so 'n g ra hosil b o ‘lgan
AO
to ‘g ‘ri
chiziq kesm asining
O,
o ‘rta nuqtasini
aniqlaym iz.
O,
nuqtadan
R=AO:2
radius bilan yoy (aylana) chiziladi. Bu
yoylar berilgan aylanani 7 va 2 nuqtalarda kesadi. A gar bu nuqtalar beril
gan
A
nuqta
bilan birlashtirilsa, izlanayotgan urinm a
A1
va
A2
to ‘g ‘ri
chiziqlarga ega b o ‘linadi. Bu yerda bir-biriga teng b o ‘lgan ikkita to ‘g ‘ri
burchakli
uchburchak
OIA
va
02A
hosil b o ‘ladi.
0 ‘rta m aktab geom etriyasidan m a iu m k i,
diam etrga tiralgan ichki
chizilgan burchak o ‘zi tiralgan yoyning, y a ’ni 180°
ning yarm i bilan
o ‘lchanadi. D em ak,
OIA
va
02 A
uchburchaklam ing katetlari tegishlicha
o ‘zaro perpendikular b o ia d i,
0 1 1 1 A
va
0212A.
Har xil radiusli ikki aylanaga urinma о ‘tkazish.
Ikki aylanaga um u
m iy urinm a o'tk azish d a ikki xil holat sodir b o ia d i.
Tashqi urinm a
(3 .3 5 -shakl) va ichki urinm a (3 .3 6 -shakl). U lam i yasash usuli bilan tani-
sham iz.
