‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi




Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/237
Sana11.12.2023
Hajmi13,35 Mb.
#116299
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   237
Bog'liq
Chizmachilik.I.Raxmonov. 2016

3.39-shakl.
98


S o ‘ngra oval o 'q larin in g uchlari, m asalan, katta o 'q in in g
A
uchi ki­
chik o ‘qining С uchi bilan to ‘g ‘ri chiziq orqali birlashtiriladi. Hosil 
b o 'lg a n
AC
kesm adan 
AB
va 
CD
o 'q la r uzunliklari ayirm asining yarm i, 
y a ’ni 
CN,
kesm a ayirib olinadi. K eyin 
AN,
ni teng ikkiga b o ‘luvchi o 'rta
p eф e n d ik u la r 
EF
to ‘g ‘ri chiziq o ‘tkaziladi. Bu 
EF
to 'g 'r i chiziq 
AB 
o 'q in i 
O,
nuqtada 
CD
o ‘qini esa O ,n u q tad a kesadi. H osil b o 'lg a n
OO,
va 
0 0
, m asofalar 
О
m arkazdan o 'q la r b o ‘yicha o 'n g tom onga va yuqoriga 
o 'lch a b q o'yiladi. Topilgan 
O,, O,, 0<
va 
0 4
nuqtalar o ‘zaro birlashtiril- 
sa, yoylam i chegaralovchi 
0 , 0 „ 0 , 0 4
va 
0 ,0 ,, 0 , 0 4
to 'g 'r i chiziqlarga 
ega b o'linadi. Endi 
0 ,, O,, O,
va 
0 4
m arkazlardan avval 
1, 2 va 3, 4
n uq ­
talar keyin /, 
4
va 
2, 3
nuqtalar yoylar orqali tutashtiriladi. N atijada hosil 
b o ‘lgan yoylar yig 'in d isi izlanayotgan ovalni ifodalaydi (3 .3 9 -shakl, 
b).
3 - m isol. O val kichik o ‘qining uzunligi 
CE
berilgan (3 .4 0 -shakl, 
a). 
Shu o ‘q b o 'y ich a oval yasalsin.
Yechish. CE
o 'q in in g (kesm aning) o ‘rta nuqtasi 
О
orqali 
CE
ga per­
pendikular qilib oval katta o ‘qining y o ‘nalishi o 'tk aziladi. Keyin 
О 
nuqtadan 
CEi2
radius bilan aylana chiziladi. Bu aylana ovalning katta 
o ‘qi bilan kesishib, 
О,
va 
О
, nuqtalarini beradi. 
O,
va 
O,
nuqtalar 
С
va 
E 
nuqtalar bilan tutashtiriladi. K eyin С va 
E
nuqtalardan 
CE
kesm aga teng 
b o 'lg an
R
, radius bilan yoylar chizib, ulam ing 
0 ,C
va 
EO,
ham da 
CO, 
v a 
EO,
to ‘g ‘ri chiziqlam ing davom i bilan kesishgan 7, 2, 
3
va 
4
nuqtalari 
topiladi. S o‘ngra 
O,
va 
O,
m arkazlaridan 
0 ,1= 0,2=0,3= 0,4=R,
radius 
bilan yoylar chiziladi. Hosil qilingan yoylam ing y ig 'in d isi izlanayotgan 
ovalni ifodalaydi.
4 - m isol. B erilgan 
AB
to ‘g ‘ri chiziq kesm asi b o 'y ic h a bir o ‘qli oval, 
y a ’ni oddiy ovoid yasalsin (3.40- shakl, 
b).

Download 13,35 Mb.
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   237




Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish