Yechish. AB
kesm aning o 'rta
nuqtasi
О
dan
R=AB/2
radius bilan ay
lana chiziladi va bu nuqta orqali
AB
ga perpendikular b o 'lg a n to 'g 'r i
chiziq o 'tkaziladi. Aylana bilan bu to 'g 'r i
chiziq kesishib,
О,
nuqtani be
radi.
O,
nuqta
A va В
nuqtalar bilan birlashtiriladi. K eyin
A va В
nuqta
lardan
R,=AB
radiusda
yoylar chizib, u lam ing
AO ,v
a
BO,
to 'g 'r i
chiziqlam ing davom i
bilan kesishgan
I va 2
nuqtari topiladi. S o 'n g ra
O,
nuqtadan
R2= 0 ,l= 0 ,2
radius bilan yoy o 'tk aziladi. N atijada o 'tk azilg an
AB
yarim aylana va yoylar yg 'in d isi izlanayotgan oddiy ovoidni ifoda
qiladi.
9-§. 0 ‘ramalarni yasash
O 'ra m a har xil uzunlikdagi radiuslar bilan
chizilgan aylana yoylari-
dan tuzilgan ochiq va ravon egri chiziqdir. O 'ram alar prujinalar va spiral
y o 'nalishdagi detallar chizm asida bajariladi (3 .4 1 -shakl). O 'ram alam i
bitta m arkaz, shuningdek, bir nechta m arkaz yordam ida yasash m um kin.
Texnikada, k o 'p in ch a k o 'p m arkazli o 'ram alar ishlatiladi.
Shuning
uchun bu yerda k o 'p m arkazli o'ram alard an bir nechtasini yasashni
ko'ram iz.
1 - m isol. Ikki m arkazli o 'ra m a yasalsin (3.41-shak l,
a).
Yechish.
Ikki m arkazli o 'ram an in g m arkazlari
qilib ixtiyoriy kattalik-
da berilgan yoki tanlab olingan biror to 'g 'r i chiziq kesm asida
A
va
В
nuqtalar olinadi. S o 'n g ra hosil b o 'lg a n
AB
kesm aning
A
uchidan
R=AB
radius bilan yarim aylana chiziladi. Bu yoy (yarim aylana)
AB
kesm a
davom i
bilan kesishib,
1
nuqtani beradi. Shundan keyin kesm aning
В
uchidan
R,=B1
radius bilan
ikkinchi yarim aylanani chizib, nuqta
2
hosil
qilinadi. Yana kesm aning
A
uchidan
R,=A2
radius bilan uchunichi yarim
aylanani chizib, nuqta
3
olinadi va hokazo. H ar gal chiziladigan yoyning
(yarim aylananing) radiusi
AB
uzunlikka ortib boradi. Bu yarim aylanadan
tuzilgan egri chiziq ikki m arkazli o 'ra m a bo'ladi.
