‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi




Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet66/237
Sana11.12.2023
Hajmi13,35 Mb.
#116299
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   237
Bog'liq
Chizmachilik.I.Raxmonov. 2016

k a z ila d i. 
3.54-shakl.
109


Bu o ‘qlam ing o 'z aro kesishgan 
О
nuqtasi 
F=2c
m asofani, y a ’ni 
fokuslar orasidagi uzunlikni, shuningdek, giperbola uchlari orasidagi 
AA, 
m asofani teng ikkiga b o 'lad i. Endi haqiqiy o 'q d a
F,
fokusning o 'n g to- 
m onida 
1, 2, 3,
... nuqtalar tanlab olinadi. A gar bu nuqtalar orasidagi ma- 
sofalar kattalashib borsa, topiladigan nuqtalar orasidagi m asofalar tafo- 
vuti kam ayadi.
Bu nuqtalar 
F
fokusning chap tom onida tanlab olinsa ham b o 'la r edi, 
lekin bu giperbolaning yasalishiga hech qanday ta ’sir qilm aydi. Tanlab 
olingan bu nuqtalar yordam ida giperbolaga tegishli b o 'lg an nuqtalar to­
piladi. M asalan, /, 
I,, II, II,
nuqtalam i topish uchun 
F
va 
F,
fokuslardan 
R=AI
va 
R,—A ,l
radiuslar bilan yoylar chiziladi. Bu yoylar o 'z a ro kesi­
shib, shu ko 'rsatilg an / ham da 
I,
nuqtalam i hosil qiladi va hokazo. A gar 
topilgan nuqtalar tegishlicha o 'z a ro birlashtirilsa giperbolaning har ikki 
tarm o g 'i hosil bo'ladi. G iperbolaning asim ptotalarini yasash uchun 
О 
nuqtadan 
OF(OF,)
m asofaga teng radius bilan aylana chiziladi ham da 
A 
va 
A,
uchlar orqali giperbola tarm oqlariga urinm a qilib to 'g 'r i chiziqlar 
o'tkaziladi. Bu urinm alar giperbolaning m avhum o 'q i 
Oy
ga parallel 
bo 'lish i shart. Bu chiziqlar, y a ’ni aylana bilan urinm alar o 'z a ro kesishib
tegishlicha 
M va К
ham da 
N
va 
L
nuqtalam i beradi. Bu nuqtalar bir-biri 
bilan to 'g 'r i chiziq yordam ida birlashtirilsa, to 'g 'r i burchakli to 'rt- 
burchakka ham da uning 
ML
va 
NK
diagonallariga ega b o'lin ad i. Bu 
ML 
va 
NK
diagonallar (to 'g 'ri chiziqlar) giperbolaning asim ptotalari b o 'lad i, 
ular o 'z a ro
О
nuqta (m arkaz)da kesishadi, lekin giperbola tarm oqlari bi­
lan kesishm aydi. U lar m arkazdan uzoqlashgan sari giperbola tarm oqlari­
ga yaqinlashib boraveradi. A gar giperbolaning asim ptotalari bir-biriga 
nisbatan perpendikular b o 'lsa, bunday giperbola teng tom onli yoki teng 
yonli giperbola deyiladi.

Download 13,35 Mb.
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   237




Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish