|
‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi
Pdf ko'rish
|
| bet | 69/237 | | Sana | 11.12.2023 | | Hajmi | 13,35 Mb. | | #116299 |
Bog'liq Chizmachilik.I.Raxmonov. 2016V!
3.57-shakl.
di. M asalan,
d
diam etrli harakatlanm aydigan g 'a ltak k a
nd
uzunlikdagi ip
o ‘ralgan b o ‘lsin. Bu ipning bir uchi
A
nuqtada m ahkam langan b o ‘lib, ik
kinchi uchi strelka y o ‘nalishida tarang tortilsa, uning traektoriyasi tekis
egri chiziq evolventani hosil qiladi (3.57-shakl).
M ashinasozlikda tishli g ‘ildiraklar tishlarining profili va tish kallagini
kesuvchi asbob-panjali freza evolventa b o 'y ic h a bajariladi.
Misol.
Aylana diam etri berilgan, uning evolventasi yasalsin
(3.57-shakl).
Yechish.
Berilgan diam etrga muvofiq, aylana chizib, u teng b o'laklarga,
m asalan, teng sakkiz yoki o ‘n ikki b o 'la k k a b o ‘linadi. H ozirgi m isolda
aylana teng sakkizga b o ‘lingan. H osil b o 'lg a n
I, 2, 3, ...
nuqtalar orqali
aylanaga urinm alar o'tkaziladi. Bu urinm alar, m os ravishda,
01, 02, 03,
...
radiuslarga perpendikular b o 'lad i. Oxirgi, y a ’ni
8
nuqta orqali o 'tg an
urinm a b o 'y ic h a
nd
aylana uzunligi o 'lch a b qo'y ilad i. H osil b o 'lg an
nd
kesm ani ham teng sakkiz b o 'lak k a b o 'lib , unda
1,, 2t, 3,,
8,
nuqtalar
hosil qilinadi. S o 'n g ra aylnadagi
1, 2, 3, ..,. 8
nuqtalardan bu nuqtalar
orqali o 'tg a n urinm alarga m os ravishda
О,1,, 0,2,, ...
kesm alam i o 'lch ab
q o 'y ib ,
I, II, III, ..., VIII
nuqtalar hosil qilinadi. S o 'n g ra bu topilgan
nuqtalar lekalo yordam ida o 'z a ro silliq qilib birlashtiriladi. Hosil b o 'lg an
ochiq ravon egri chiziq izlanayotgan aylana evolventasini ifodalaydi.
113
|
| |
