с
3.70-shakl.
Kvadrat va romblardan tashkil
topgan naqsh
«Nog'oralar» va «taullar» nomliyetti qir-
raliyulduzlar uyg'ynlashgan naqshlar
yasash.
3.71-shakl.
5. Ikki xil girix elementlarini biriktirib (3.69 va 3.70-shakllar).
6. B a’zi girix kompozitsiyalaridagi ayrim bo‘laklami
olib tashlash
natijasida.
7. Girix kompozitsiyalami bir necha
mustaqil kompozitsiyalarga
ajratish.
8. Turli to 'r chiziqlar yordamida har xil
kompozitsiyalar tuzish va
hokazolar (3.69, 3.70 va 3.71-shakl.lar).
Girix m a’lum mazmunga va xarakterga ega bo'ladi.
Tabiatda har bir
o'sim likning nomi bo'lganidek, girixlar ham o'ziga xos nomlar bilan yu-
ritiladi. Agar girix besh qirrali yulduzdan iborat bo'lsa,
«besh raxli girix»
deb yuritiladi. Xuddi shunday shu shaklning qirrlari
soniga qarab nomla-
nadi. Girix besh va olti qirrali yulduzsimon elementlardan iborat bo'lsa,
u
«besh-olti raxli girix» deb ataladi. Agar olti va o 'n
qirrali yulduzsimon
elementlardan iborat bo'lsa, «
olti-vu o'n raxli girix» deb nomlanadi.
Agar besh, sakkiz va o 'n ikki qirrali yulduzsimon
elementlardan iborat
bo'lsa,
«besh, sakkiz, о ‘n ikki raxli girixlar» deb nomlanadi va hokazo.
Geometrik naqsh uzluksiz rapportlardan tashkil topgan bo'lib, har bir
rapport o 'z tuzilishiga ega bo'ladi. Buni Yevropada arabeska deb yuriti
ladi. Har qanday naqsh oddiy yoki murakkab bo'lishidan qat’iy nazar,
oddiy elemenlami m a’lum
tartibda joylashtirib,
solishtirish va birlashti-
rish natijasida hosil bo'ladi.
124
