|
‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi
Pdf ko'rish
|
| bet | 73/237 | | Sana | 11.12.2023 | | Hajmi | 13,35 Mb. | | #116299 |
Bog'liq Chizmachilik.I.Raxmonov. 20163.61-shakl.
3.62-shakl.
3.63-shakl.
dagi tengla
masi esa ancha murakkab: (х2+}г-2пх) = 4/~(.y2+v2). Kardioi-
da ayni vaqta algebraik va transsendent egri chizig‘iga tegishli bo ‘lgan
yagona chiziqdir. Endi kardioidani yasash uchun misol ko‘ramiz.
Misol. Diametrlari bir-biriga teng bo‘lgan (yasovchi va yo'naltiruvchi)
berilgan ikki aylana orqali kardioida yasalsin (3.64-shakl).
Yechish. Kardioidani yasash uchun yo'naltiruvchi aylanada ixtiyoriy
1, 2, 3, ... nuqtalar tanlab olib, ular aylanalaming o'zaro urinish nuqtasi
О bilan birlashtiriladi. Bu to 'g 'ri chiziqlaming davomiga I, 2, 3, ...
nuqtalardan yasovchilaming barchasiga yo'naltiruvchi aylana diametri
ning qiymatini o'lchab qo'yib,
I, II, III, ... nuqtalar hosil qilinadi, bu
nuqtalar yasovchi
О nuqtaning harakat vaqtidagi vaziyatlarini ifoda qila
di. Agar topilgan
I, II, III, ... nuqtalar o'zaro ravon birlashtirilsa, shaklan
yurak konturiga o'xshash egri chiziq - kardioida hosil bo'ladi. Kar
dioidani yasash uchun normal episikloidani yasashda tatbiq qilingan
usuldan foydalanilsa ham bo'ladi.
Ekssentrik. Ekssentrik mashinaning yoki mexanizmning aylanuvchi
qismi bo'lib, u aylanma harakatni ilgarilanma harakatga o'zgartirib be
radi. Uning konturini chizish uchun uchta markaz bo'lishi kerak. Buni
quyidagi misolda ko'rib chiqamiz.
Misol. Bitta to 'g 'ri chiziqda yotuvchi
А, В va О nuqtalar berilgan
(3.65-shakl). Bu nuqtalar (markazlar) bo'yicha ekssentrik yasalsin.
Yechish. О nuqtadan OA radius bilan aylana chiziladi. Bu aylanani
teng, masalan, sakkiz bo'lakka bo'lib, unda
I, 2, 3, ... nuqtalar hosil qili
nadi. So'ngra bu nuqtalami
О markaz bilan birlashtirib, O l, 0 2 , 03, ...
radiuslami aniqlaymiz.
118
|
| |
