85
Usıǵan uqsas tájiriybeler járdeminde anıqlanıwı boyınsha hár
túrli geometriyalıq kóriniske iye bolǵan denelerdiń massa orayları
tómendegishe boladı eken:
Bir tekli denelerdiń (mısalı,
shar, sfera, sheńber hám t.b.)
massa
orayları olardıń geometriyalıq orayları menen betpebet túsedi.
(50-súwret).
Sheńber
Tórtmúyeshlik Parallelogramm
Saqıyna
Kub
50-súwret.
51-súwret.
Eger deneler qálegen tegis kóriniske iye
bolsa, onıń massa orayın eki noqatınan ildiriw
usılı menen anıqlaw múmkin.
Bunda massa
orayı
A hám
B noqatlardan ótken
vertikal
sızıqlar kesisken noqatta boladı (51-súwret).
Deneler massa orayınan ótken kósherge
ildirip qoyılatuǵın bolsa, ol teńsalmaqlılıqta
uzaq múddet dawamında qaladı.
Eger dene
teńsalmaqlılıqta bolsa, oǵan tásir etetuǵın barlıq kúshlerdiń qosındısı
nolge teń boladı.
Dene teńsalmaqlılıq halatınan shetke shıǵarılǵanda, onı dáslepki
halatına qaytarıwshı kúsh payda bolatuǵın teńsalmaqlılıqqa turaqlı
teńsalmaqlılıq delinedi (52-
a súwret).
