142
1. Insan qalayınsha kóredi?
2. Jaqtılıq qubılısları haqqında Beruniy hám Ibn Sina aytqan
pikirlerdiń qanday dárejede durıslıǵı haqqında oylap kóriń.
•
Oraylıq
Amerikada Anableps degen balıq bar.
Ol suwda da,
qurǵaqlıqta da birdey kóretuǵın bolsa kerek. Sebebi,
ol suw
betinde úlken kózleriniń yarımı suwda, yarımı hawada bolǵan
halında júzip júredi.
52-TEMA
TEGIS AYNA
Aynaǵa qaramaytuǵın adam bolmasa kerek. Oǵan qaraǵanda
neni kóremiz? Aynada biz óz sáwleleniwimizdi hám átirapımızdaǵı
buyımlardı kóremiz. Aynadaǵı súwretleniw ólshemleri, buyımlar
ólshemi menen birdey boladı. Aynaǵa jaqınlasatuǵın bolsańız,
súwretleniw de jaqınlasadı, eger uzaqlasatuǵın bolsaq, súwretleniw de
uzaqlasadı. Demek, súwretleniw aynanıń
betinde emes, al ishki jaǵında
payda boladı. Bunıń sebebi nede? Bir tárepi gúmis penen qaplanǵan
shiyshe plastinaǵa
ayna delinedi. Nárse, buyımlardan shaǵılısqan
jaqtılıq aynaǵa túsedi hám onıń gúmislengen qatlamınan qaytadı.
Jaqtılıqtıń shaǵılısıw nızamınan paydalanıp, tegis aynada súwretleniwdi
payda etiwdi kórip óteyik (110-súwret). Súwretleniwdi payda etiw ushın
buyımnan eki nurdı aynaǵa baǵdarlaymız.
Bul nurlar ayna betinen
shaǵılısıw nızamına muwapıq shaǵılısadı.
110-súwret.
Shaǵılısqan nurlar keri baǵıtta
dawam ettirilse, buyımnıń
súwretleniwi aynanıń arqa jaǵında payda boladı. Eger súwretleniwden
aynaǵa shekemgi hám aynadan buyımǵa shekem bolǵan aralıqlar
ólshenetuǵın bolsa, olar teń bolıp shıǵadı.
Aynadaǵı súwretimizge qarap,
oǵan oń qolımızdı sozsaq, súwre-
timiz shep qolın sozadı. Demek,
tegis aynada sol tárep penen oń
tárepiniń ornı almasıp kórinedi.
Aynadaǵı buyım ózinen nur shıǵar-
maydı. Sol sebepli súwretleniw
