NUTQ USLUBLARI
61-dars BADIIY USLUB
Darsning maqsadi:
a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda estetik did, estetik ong, ona tiliga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish. .(nutqiy kompetensiya: . ( tinglab tushunish, o‘qish, so‘zlash, yozish)
b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish.
c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.
Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)
Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar...
Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz - elga e`tiborsiz. ( A. Navoiy )
Foydalaniladigan adabiyotlar:
«Ona tili» 9-sinf uchun darslik. 9-sinf darsligining elektron varianti.
I. Darsning borishi:
a) salomlashish b) sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish
c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish
II. O’tgan mavzuni so’rash.
a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
III. Yangi mavzu
1-topshiriq. Matnni o’qing. Qanday nutq uslubiga xosligini aniqlang.
Tollarning ko’m-ko’k soch popuklari qizlarning mayda o’rilgan kokillariday selkillab tushmoqqa boshladi. Muz tagida loyqalanib oqqan suvlarning namli yuzlari kuldi. (Cho‘lpon)
Bilib oling. Ma'lum bir voqelikni (voqealikni) badiiy tasvir vositalari orqali obrazli ifodalovchi va shu yo’l bilan tinglovchiga estetik ta’sir etuvchi nutq uslubi badiiy uslub sanaladi.
Obrazlilik va estetik ta’sir etish badiiy uslubning muhim belgisidir.
233-mashq. O’qing, matnda qanday badiiy tasvir vositalaridan foydalanilganini aniqlab, ularni ko’chiring.
Martning oxirgi kunlari. Ko’k yuzida suzib yurgan bulut parchalari oftobni bir zumda yuz ko’yga solyapti. Oftob har safar bulut ostiga kirib chiqqanda, bahor kelganidan bexabar, hanuz g’aflatda yotgan o"t-o’lanni, qurt-qumursqani uyg’otgan, avvalgidan ham yorug’roq, avvalgidan ham issiqroq shu'la sochayotganday tuyuladi. (,)
Kasalxonaga yaqinda tushgan Madrahimov, jikkakkina kishi o’ziga juda ham katta ko’k xalatga burkanib, yengchadan boshini chiqarib turgan sichqondek(,) derazadan ko’chaga qarab o’tirgan edi. (Abdulla Qahhor)
234-mashq. She’rni o’qing, badiiy uslubga xos bo’lgan so’zlarni topib, ularni izohlang.
Muruvvat-u ma’rifatdir buyuklikning nishonasi,
Qadam qo’ying, mana sizga asl yo’lning ostonasi.
Jahon ichra buyuk yurtni ulug’ doston etaylik biz,
Zamon keldi Vatan bag’rin go’zal bo’ston etaylik biz.
Ming-ming shukr, kelib davron istiqlolga erishdik biz,
Xarob bo’lgan xonadonni butlamoqqa kirishdik biz.
Iymon nuri oqib turar bir gavhar bor qonimizda,
Ne-ne buyuk bobolarning bardoshi bor jonimizda.
Oldindadir hali hikmat, oldindadir imkonimiz,
Yetishgaymiz kelajakka, pokizadir vijdonimiz.
Jahon ichra buyuk yurtni ulug’ doston etaylik biz,
Zamon keldi Vatan bag’rin go’zal bo’ston etaylik biz. (A.Oripov)
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.
V. Uyga vazifa
VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
Ilmiy bo’lim mudiri: ________________________
«Ona tili» 9-sinf
9-sinf «____» «_____________»
NUTQ USLUBLARI
62-dars ILMIY USLUB
Darsning maqsadi:
a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda estetik did, estetik ong, ona tiliga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish. .(nutqiy kompetensiya: . ( tinglab tushunish, o‘qish, so‘zlash, yozish)
|
