• 1.2-§ Mashina va detallarga qo‘yiladigan talablar
  • ‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi r. N. Tojiboyev, A. J. Jo‘rayev




    Download 5.48 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet2/135
    Sana10.11.2023
    Hajmi5.48 Mb.
    #97186
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   135
    Bog'liq
    Tojiboyev R.N. Mashina detallari. (1)
    ДАРС ЖАДВАЛИ, 10-sinf INFORMATIKA, 7-amaliy (2), Kompyuter savodxonligi, 8-maruza, ta-limning-turli-bosqichlarida-innovatsion-texnologiyalardan-foydalanish-samaradorligini-oshirish, isajon-sulton-hikoyalarida-bo-ri-obrazi, qotishmalar nazariyasi, metallar, 88 (18), 88 (11), 88 (14), bub44, Mashina detallar
    l.l- § . Umumiy ma’lumotlar
    Mashina detallan fani barcha turdagi mashinalar uchun umumiy 
    bo lgan detai (bo lt, gayka, tishli g‘ildirak va boshqalar) va uzellami 
    hisoblash va loyihaiash asoslarini o‘rgatuvchi fandir.
    Detai - mashinaning bir xil materiallardan tayyorlangan va alohida 
    boMaklarga ajralmaydigan qismí. Masalan, boMt, gayka, shkiv, tishli 
    g‘ildirak va boshqalar.
    Uzel - bir necha detallarning yigMndisidan iborat bo‘lib, mashinada 
    biror bir ishni bajarishga moMjallangan.
    Mashinasozlikda bir turdagi mashinalar uchun umumiy bo‘lgan detai 
    va uzellardan tashqari faqat bir yoki bir necha mashinalarda ishlaydigan 
    detai va uzellar ham uchraydi, masalan, paxta tozalash mashinasining 
    arrasi, to qimachilik mashinalarda ishlatiladigan urchuq, tikuv mashina- 
    larida ishlatiladigan ignalar va boshqalar. Bu detallarni loyihaiash va 
    hisoblash mahsus kurslarda o ‘rganiladi.
    Barcha turdagi mashinalarda ishlatiladigan detai va uzellami quyi- 
    dagi guruhlarga boMish mumkin:
    1. Birikmalar. Ajralmas (payvand, kalta mixli va boshqalar), ajra- 
    luvchan (bo‘ltli, shponkali va boshqalar) birikmalar guruhiga boMinadi.
    2. Uzatmalar. Harakatni bir valdan ikkinchi valga o ‘zaro ishlashish 
    (tishli, zanjirli va boshqalar) yoki ishqalanish (tasmali, friktsion va 
    boshqalar) yordamida uzata oladigan guruhlarga boMinadi.
    3. Uzellarda ishlatiladigan (vallar, podshipniklar, muftalar) detallar 
    guruhi.
    Fanni oM-ganishdan maqsad shu barcha turdagi mashinalarda 
    ishlatiladigan detai va uzellarni mustahkamlikka hisoblash va loyihaiash 
    asoslarini o ‘rganish. Bunda material tanlash, tennik qayta ishlash
    detallning aniqlik darajasi, tayyorlash texnologiyasi masalalari ko‘rila- 
    di.


    1.2-§ Mashina va detallarga qo‘yiladigan talablar
    Loyihalanayotgan yangi mashinalar: yuqori unumdor, tannarxi arzon, 
    rejalashtirilgan muddatigacha ishonchli ishlashi, ishlatish yengil, estetik 
    ko‘rinishli bo‘lishi kerak.
    Mashinalami hisoblash, loyihalashda davlat standartlari asos qilib 
    olinadi.
    Loyihalanayotgan mashinalarda standart detallaming ishlatilishi 
    mashinaning tannarxini kamaytiradi, ta’mirlash jarayonini yengillash- 
    tiradi. Shuningdek, standart detallar maxsus zavodlarda tayyorlanganligi 
    uchun ulaming sifati yuqori va tannarxi arzon bo‘ladi.
    Loyihalanyotgan mashinalarga qo‘yiladigan asosiy talab bu yangi 
    texnologiyalarga javob berish, ya’ni:
    -mashina detallari iloji boricha qayta ishlanmay, payvandlash, aniq 
    quyma yo‘li bilan tayyorlash;
    -har xil uzellardan bir xil detallami ishlatish;
    -standart detallami ishlatish;
    -boshqa mashinalarda ishlatiladigan detallardan foydalanish; 
    -tayyorlash, yig‘ish jarayonida robot va avtomatlardan foydalanish; 
    -avtomatik loyihalash va ulami avtomatlashtirish.
    Tayyorlanayotgan mashinalarda yangi texnologiyaning ishlatilishi 
    uning tannarxi, sarflanadigan energiya, material hajmi, ishlatish va 
    ta’mirlash jarayonlari bilan belgilanadi.

    Download 5.48 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   135




    Download 5.48 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    ‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi r. N. Tojiboyev, A. J. Jo‘rayev

    Download 5.48 Mb.
    Pdf ko'rish