110-rasm.
Qo‘l kaftlarini chizishdan oldin uning anatomik xususiyatini
o‘rganish kerak (111-rasm). Shuningdek,
naturadagi kaftning tur-
li holat va rakurslardagi
ko‘rinishini chizish tav-
siya etiladi. Bulaming bar-
chasi qo‘l kafti tuzilishi
va plastik chiroyi o‘ziga
xosligini anglash imkoni-
ni beradi.
Kaft rasmini chizish
ketma-ketligi boshqa har
qanday
hajmli jism tas-
virini chizish jarayoniga
mos keladi. Tasvirning
qog‘ozdagi joylashgan
o‘rni va masshtabi aniq-
langanidan so‘ng,
uning
asosiy plastik harakati
bilan umumiy massasi,
shakli va quyidagi kaft
belgilari belgilanadi: bi-
lak suyagining kaft suy-
agi
bilan birlashgan qis-
midagi bo‘g‘im, kaft usti
suyaklari, kaft suyaklari.
lll- r a s m .
Kaft plastikasini aniqroq ko‘rsatish uchun barmoq falangalariga,
aloliida barmoq uzunhgiga hamda bilak-kaft usti suyagi bo‘g‘imidagi
bilak va tirsak suyaklarining pastki uchiga e’tibor be-rish kerak,
chunki ular rasmning muvaffaqiyatli cliiqisliini ta ’minlaydi (112-
rasm). Rasmni plastika nuqtayi nazaridan to ‘g‘ri chizish uchun
bilak va barmoqlami eguvclii va bukuvchi mushaklaming joylashu-
vi va o‘lchamini,
shuningdek, kaft suyagi boshchalaridan barmoq
112-rasm.
falangalariga o ‘tuvchi, barm oqlarni bukuvchi paylarni bilish
muhimdir.
Kaft rasmi umumiydan qismlarga o‘tish tamoyili bo‘yicha
chiziladi. Kaftning o‘ziga xos xususiyatini, harakatini belgilab olib
hamda aloliida qismlar va umumiy shakl tuzilisliini oydinlashtirib,
kaftni tashkil etuvclii qismlar cliizgilari ishlanadi. Bu yerda qismlarga
chalg‘imasdan, rasmni umumiy ko‘rinishda, yaxlitligicha chizish
zamr. Qismlami chizish davomida kaftning o‘rta,
biroz chu-
qurlashgan joyiga hamda jimjiloq va bosh barmoq tomonida
muskullami hosil qiladigan do‘mboqqa e’tibor qaratish lozim.
Kaftning orqa tarafidagi yuza biroz bo‘rtib chiqqan. Bu shakl
birinchi va ikkinclii kaft suyaklari o‘rtasidagi suyak o‘rta mushagi
ta ’sirida hosil bo‘lgan. Bosh barmoq ko‘rsatkich barmoq bilan bir-
lashganda, bu bo‘rtma ko‘zga yaqqol tashlanadi. Mashg‘ulotlar
162
skelet suyaklari va tirik odamdagi mushaklar rasmlarini namoyish
etish bilan davom ettiriladi.
