e’tibor berilishi kerak.
Tasviriy san’atda inson qiyofasini
tasvirlash qadimdan ras-
somlami o‘ziga jalb qilib kelgan. Tabiatda inson eng mukammal va
serqirra obyekt hisoblanadi. Shuning uchun ham barcha badhy o‘quv
dargohlarida inson qiyofasi, uning portretini tasvirlashga ko‘p vaqt
ajratiladi. Tirik modelni (yalang‘och model tasvirini) chizish qiyin
vazifa, uni bajarish uchun rassomdan doimiy mashg‘ulotlar
davomida egallangan malaka talab etiladi.
Tirik modeldan rasm chizishning mushkul tomoni shundaki,
bunda model qimirlamasdan,
bir xil holatda tura olmaydi, ya’ni
chizish davomida u bir necha bor o‘z holatini o‘zgartiradi. Boshqa
tomondan tirik modelda kuzatiladigan suyaklar va mushaklarning
yaqqol ajralib turishi, ulaming tuzilishi, nisbati, vazifasi va harakat
xarakterini oydinlashtirishga imkon yaratadi. Bundan tashqari,
model o‘z holatini o‘zgartirganida, rassom tasawuri va xotirasiga
asoslanib, chizishni davom ettirishi kerak.
Bunday ish uslubi juda
muhim bo‘lib, qalamlar va eskizlar chizishda uning ahamiyati
kattadir.
Tirik inson modeli (yalang‘och inson qiyofasijni chizish
mashg‘ulotlarini tashkil etish va undagi rasm chizish ketma-ketligi
gipsdan ishlangan model tasvirini ishlash
jarayoni bilan deyarli
bir xil. Model taglik ustida taxminan 40 sm balandlikda erkin
holatda, rassomga qarab, bir oyog‘iga tiralib — ushbu holatda chap
oyog‘iga tirahb turishi kerak. Model holati Gudonning «Ekorshe»sini
eslatadi. Bukilgan chap qo‘l tana qismining orqa tarafida bo‘lib,
o‘ng qo‘l erkin holatda pastga osilib turibdi. Bu yerda chap oyoq
og‘irlik markazidir. 0 ‘ng
oyoq esa, chap oyoqqa nisbatan biroz
oldimoqda joylashgan va erkin holatda turibdi.
Modelga yuqori-yon tarafdan kuchsiz yorugMik tushishi kerak.
Anatomik tuzilish bo‘yicha to ‘liq tasaw ur hosil qilish uchun,
m odeldan uzoqroq masofada
odam skeleti yoki Gudonning
«Ekorshe»sini joylashtirish tavsiya etiladi. Bundan asosiy maqsad,
oldingi vazifada olingan bilim va malakalami tirik odam rasmini
chizishda
taqqoslab, nisbatlar hamda muskullar tizimini yanada
aniqroq tasawur etishdan iboratdir.
