|
Axbort urushining quyidagi turlari mavjud
|
| bet | 7/16 | | Sana | 25.12.2023 | | Hajmi | 94,92 Kb. | | #128285 |
Bog'liq Ochiq axborot tizimlarida axborot-psixologik xavfsizlik Axbort urushining quyidagi turlari mavjud:
Radioelektron kurash
Psixologik urush
Razvedka vositalaridan foydalangan tarzdagi urush
Xakerlar ishtirokidagi urush
Kibernetik urush
Radioelektron urush - bu raqib tomon kompyuter tarmoqlari va tizimlariga shikast yetkazish yo’li axborotlarga to’sqinlik qilishdir.
Bunda tarmoq tizimining barcha imkoniyatlari razvedka vositalari orqali chuqur taqlil qilinib faqatgina eng zarur qismiga shikast yetkaziladi raqibni radioto’lqin orqali aloqaga chiqishga majbur etiladi yoki shikast sababli kompyuter tizimining ishlashi sekinlashadi Chunki hozirgi zamonaviy bosqichda tarmoqlar qattiq himoyaga ega, ulardagi axborot olish yoki o’zgartirish juda mushkuldir. Radioto’lqin orqali kezadigan axborotlar nisbatan himoyalanmagandir, ularni olish va o’zgartirish imkoniyati mavjuddir.
Razvedka vositalaridan foydalangan holda olib boriladigan urush - harbiy ope6rasiyalar olib borilayotgan maydonni kuzatish va nazorat ishlari uchun turli razvedka moslamalaridan yoki shaxslardan foydalanish.
Xakerlar tomonidan olb boriladigan axborot urushi - yopiq axborotlarni sotish maqsadida kompyuter tizimlarini buzib kirish va axborotlarni o’qirlash.
Kibernetik urush - bu virtual maydonda imitasiya modellaridan foydalangan holda olb boriladigan urush konsepsiyalari.
Psixologik urush - bu odamlarni dunyoharashi, fikri, motivlari, xulq-atvori stereotiplari, ustanovkalari, qadriyatlarini o’zi qoxlagan tomonga yo’naltirishning usullari, vositalari va shakllari majmuasidir.
U quyidagi maqsadlarni amalga oshirish uchun turli psixologik operasiyalardan foydalanishdir:
raqibning siyosiy raqbariyat, harbiy kuchlari qo’mondonligidan kelayotgan axborotlarni almashtirish;
raqibga yolqon yoki mazmunsiz axborot berib, kechayotgan voqea- hodisalarni to’g’ri idrok qilish va to’g’ri haror qabul qilish imkoniyatidan maqrum qilinadi;
raqib tomon qalqini va harbiylarini psixologik chalg’itish;
g’oyaviy diversiya va dezinformasiya;
o’zlari shakllantirgan ijobiy ijtimoiy fikrni qo’llab-quvvatlash;
-yolqon shiorlar ostida ommaviy chiqishlarni moddiy qo’llab-quvvatlash;
-yolqon xabarlar tarqatish.
Psixologik urushda quyidagi ta'sir vositalaridan foydalaniladi:
axborot - psixologik;
psixogen;
V) psixoanalitik;
G) neyro-lingvistik;
psixotron;
psixotrop.
Axborot-psixologik ta'sir - bu so’z va axborot orqali ta'sir o’tkazishdir. Bu shaklda ta'sir o’tkazishning asosiy maqsadi ma'lum ijtimoiy fikr, harash, tasavvur, e'tiqod va shu bilan birga odamlarda ijobiy yoki salbiy emosiyalar, qis-tuyqular, qatto jo’shqin ommaviy reaksiyalarni ham keltirib chiharadi.
Axborot quroli, uning o’ziga xosligi, zamonaviy dunyoda uni qo’llash imkoniyati va ko’lami. Axborot qurolining keng va tor ma'nolari bor. Keng ma'noda axborot quroli deb raqibni kerakli yo’nalishda fikrlashga undaydigan, uning nuqtai nazarini o’zgartirishga qodir bo’lgan va kerakli axborot yordamida amalga oshiriladigan harakatlarga aytiladi. Tor ma'noda axborot quroli deb raqibning axborot zaxiralari ustidan nazoratni ta'minlaydigan va uning telekommunikasiyalari tizimilariga zarar yetkaza oladigan texnikaviy usullar va texnologiyalarga aytiladi.
Demak, axborot quroli - bu raqibning axborot va boshharuv tizimlariga ta'sir etuvchi maxsus moslama va vositalar. Tabiiyki, axborot texnologiyalari
rivojlangan mamlakatlar tomonidan bunday quroldan foydalanish imkoniyatlari juda keng.
|
| |
