|
Fotoeffekt ikki xil boMadi: tashqi va ichki. Elektromagnit nurlanishi
Pdf ko'rish
|
| bet | 102/141 | | Sana | 20.12.2023 | | Hajmi | 3,55 Mb. | | #124530 |
Bog'liq ‘. T. ‘Sar0v tabiatshunoslikFotoeffekt ikki xil boMadi: tashqi va ichki. Elektromagnit nurlanishi
tushgan jism yuzasidan elektronlarning uchib chiqishiga
tashqifotoeffekt
deyiladi.
Ichki fotoeffekt
qattiq jism (yarim o'tkazgich) atomlari elektronlari
elektromagnit nurlanishini yutgach holatlaming qayta taqsimlanishi bilan
bog‘liq.
Fotoeffekt hodisasini rus fizigi A.R.Stoletov o'rganib, quyidagi
qonuniyatlarini kashf etgan:
1) fotoeffektda metallardan uchib chiqayotgan elektronlarning tezligi
tushayotgan yorug‘likning chastotasi v ga bog‘liq bo‘lib, yorugMik
intensivligiga bogMiq emas;
2) vaqt birligi ichida ajralib chiqayotgan elektronlarning soni
tushayotgan nurlanish intensivligiga proporsionaldir.
3) har qanday modda uchun yorug‘likning chegaraviy eng kichik
chastotasi
vmln
mavjudki (fotoeffektning «qizil chegarasi») undan kichik
chastotalarda fotoeffekt hodisasi ro‘y bermaydi.
Fotoeffektning birinchi va uchinchi qonunlarini klassik elektromagnit
nazariya asosida tushuntirib boMmaydi. Chunki, bu holda elektronlarning
tezligi to‘lqin amplitudasi, ya’ni yuzaning yoritilganligi ko‘payishi bilan
oshishi kerak.
Fotoeffekt hodisasini A.Eynshteyn mufassal tushuntirib berdi. U
M.Plankgipotezasini rivojlantirib,
yorug‘lik kvantlar (fotonlar) tariqasida
nurlanibgina qolmay, yorugMik energiyasining tarqalishi ham, yutilishi
ham kvantlangan boMadi,
degan g‘oyani ilgari surdi. Bundajism tomonidan
nurlanishning yutilishi bitta fotonning energiyasiga
(Eo = hv)
karrali
boMadi.
Fotoeffekt hodisasida fotonlarning ayrimlari metall sirtiga yaqin
|
| |
