|
jism ning nur chiqarish va nur yutish qobiliyatlarining nisbatiBog'liq ‘. T. ‘Sar0v tabiatshunoslikjism ning nur chiqarish va nur yutish qobiliyatlarining nisbati,
jism ning tabiatiga bog‘liq bo‘Imay, barcha jism lar uchun t o ‘lqin uzunligi
va haroratning universal funksiyasidir.
E / A = e ( k , T)
(3)
106
Demak, muayyan haroratda va nurlanish to'lqin uzunligida istalgan
jismning nur chiqarish qobiliyati uning nur yutish qobiliyatiga to‘g‘ri
proporsionaldir. Absolut qora jism uchun
(A=T), E = e(X , T)
bo‘ladi.
Nur yutish qobiliyati
A
< 1 bo‘ lganligi uchun (3) dan absolut qora jism
issiqlik nurlanishning eng intensiv manbayi ekanligi kelib chiqadi. Issiqlik
nurlanishi ta’limotining asosiy masalasi e(A,T) — universal funksiyaning aynan
ko‘rinishini aniqlashdir.
Avstriyalik fizik Y.Stefan tajriba asosida, L.Bolsman nazariy jihatdan
absolut qora jismning
e
— yig‘indi nurlanishining qonunini aniqlashdi.
Stefan-Bolsman qonuniga asosan:
= ct
T 4-
(4)
ya’ni, absolut qora jismning to‘liq nurlanish qobiliyati uning absolut
haroratining to'rtinchi darajasiga proporsionaldir; bu yerda,
ct
= 5,68
10~8 Vm /m 2 • K4. Stefan-Bolsman doimiysi.
£
(A , T) funksiyaning to'lqin uzunligiga bog'liqligi, turli haroratlar
(T, < T2 < T3) uchun 43-rasmda tasvirlangan. Rasmdan ko‘rinadiki,
absolut qora jism spektrida energiya tekis taqsimlangan. Hamma egri
chiziqlarda aniq maksimumlar mavjud bo‘lib, u harorat oshgan sari
qisqa to'lqin uzunliklari sohasiga siljiydi.
Muayyan To haroratda
e
|
| |
