|
J-13 mashinasining texnik ko‘rsatkichlari
|
| bet | 42/109 | | Sana | 14.02.2024 | | Hajmi | 22,48 Mb. | | #156599 |
Bog'liq TO‘QUYCHILIK MAXSUS TEXNOLOGIYASI VA JIHOZLARI ALIMBOYEV (1)J-13 mashinasining texnik ko‘rsatkichlari
Mashina turi: bir ko‘tarilishli, bir valli, o‘rta taqsimlangan. Mashinadagi ilgaklar soni, dona 320
Pichoqlar soni, dona 16
Prizmalar soni, dona 1 yoki 2
Bir vaqtda ishlaydigan prizmalar soni, dona 1
Prizma qirralari soni, dona 5
Prizma teshiklari markazlarining oralig‘i, mm 4
To‘quv dastgohi bosh valining aylanishlari
soni, min-1 150
Homuza turi yopiq (markaziy)
Homuza balandligi (ko‘pi bilan), mm Taqsimlash taxtasining eng chetki
teshiklari bo‘yicha o‘lchami, mm:
uzunligi
|
|
150
84
|
eni
|
|
1755
|
Taqsimlash taxtasidagi teshiklar soni, Mashina o'lchamlari, mm:
uzunligi
|
dona
|
4460
1027
|
eni
|
|
1130
|
balandligi
|
|
1350
|
og‘irligi, kg
|
|
500
|
F r a n s i y a n in g « S h t o y b l i » j a k k a r d m a s h in a s i
Bu m ashina elektron boshqariladigan zam onaviy jakkard m ashinasi turkumiga kirib, naqshlar eskizini kom pyuterga kiritib tezlik bilan to'qim a turini o ‘zgartish im koniyatiga ega. Bu jakkard mashinada ochiq hom uza hosil qilinadi. 5.21-rasm da m ashinaning um um iy k o‘rinishini va ba’zi qism lari, 5 .22 -rasm da esa tanda iplarini dastur asosida ko'tarib-tushirish qism larining chizm asi keltirilgan. Tanda iplarining yuqoriga ko‘tarilishi yoki pastga tushishi elektrom agnit ( 2 ) ning dastur b o ‘y ich a boshqarilib turilishiga bog‘liq.
5.21-rasm. «Shtoybli» jakkard mashinasining umumiy ko‘rinishi va ba’zi qismlari:
/ - ekstrator moduli; 2 — kengaytirgich; 3 - siyel kartasi; 4 —stopor moduli; 5 - prujina; 6 - mashinaning qopqog‘i.
5.22-rasm. Mashinaning tanda ipini ko‘tarilib-tushishini dastur asosida bajaruvchi qismlari:
/ — elektr magnitning yuqori qismi; 2 — elektr magnit; 3 —harakatlanuvchi ilgak; 4 —tilcha; 5 —ikki yelkali richag-fiksator; 6 —qaytaruvchi prujina; 7 —kontakt.
Kontakt (7) ni elektromagnit (2) boshqaradi. Elektromagnit
(2) dagi kontakt (7) ning chap yoki o‘ng tomonga surilishi richag
ning holatini o‘zgartiradi. Elektromagnit kontaktni o‘z korpusi tomon yetaklaganda ikki yelkali richag (5) bir yelkasidagi tishi bilan, harakatlanuvchi ilgak (3) ga tegmaydi, u pastga tushadi va homuza yopiladi. Kontakt (7) magnit (2) ning korpusidan tashqi tomonga harakat qilsa, richag (5) ikkinchi yelkasi bilan harakat lanuvchi ilgak tishini ilib qoladi va homuza ochiq holatda qoladi.
Nazorat savollari
Homuza o'lchamlariga qaysi omillar kiradi?
Homuza shakli qanday aniqlanadi?
Homuza turlarining qo'llanilishi va uning texnologik ahamiyati haqida nimalarni bilasiz?
Homuza fazalari nimani anglatadi?
Homuza hosil qilish mexanizmlari qanday turlarga bo'linadi?
Kulachokli homuza hosil qilish mexanizmlarida qanday to'qi- malarni to'qish mumkin?
Homuza balandligi va o'rtahol miqdor qanday o'zgartiriladi?
Tanda iplari qanday turlarda shodalardan o'tkaziladi?
Shoda ko'tarish karetkalari qanday ishlaydi?
Karetkalarga o'rilish dasturi qanday tuziladi?
J-13 mashinasida qanday turdagi homuza hosil qilinadi?
SKR-14 karetkasida qanday turdagi homuza hosil qilinadi?
Karetka va jakkard mashinasining to'qimada naqsh hosil qilish texnologik imkoniyatlari qanday?
Shtoybli karetkasi va jakkard mashinasi boshqa homuza hosil qilish mexanizmlaridan nimasi bilan va qanday farq qiladi?
BOB ARQOQ IPINI HOMUZAGA
----------1 TASHLASH USULLARI
T o ‘q im aning yangi elem en tin i hosil qilish uchun dastgoh bosh valining har bir aylanishida hom uzaga arqoq ipi tashlanishi kerak.
Z a m o n a v iy t o ‘quv d astgoh larid a h o m u za g a arqoq ip in i tashlashning quyidagi usullari qo'llaniladi.
I c h i d a n a y c h a j o y la s h g a n m o k i y o r d a m i d a a r q o q ip in i ta s h la s h .
U shbu hold a arqoq ip i hom uza ichida erkin yoki majburiy
harakat qilib , bir qutidan ikkinchisiga o ‘tqaziladi. M ok inin g harakati davom ida arqoq ipi naychadan b o ‘shalib hom uzaga tashlanadi. N aychadagi arqoq ipining uzunligi ko‘p marta (ko‘p hom uzali dastgohlar uchun) tashlab o ‘tishga yetadigan b o‘lishi m um kin.
T a s h l a g i c h y o r d a m i d a a r q o q ip in i t a s h la s h . T a sh la g ich qisqich yordam ida q o ‘zg ‘alm as o ‘ralgan arqoq ipining uchini tortib hom uzaga tashlaydi («Zulser» — Shveysariya, STB—Rossiya dastgohlarida, 6.1 -rasm ).
havo yordamida , . , ..
ко p homuzali
6.1-rasm. To‘quv dastgohlarida arqoq ipini tashlash usullari.
Rapiralar yordamida arqoq ipini tashlash. Ushbu usulda chap va o‘ng rapiralar bo‘lib, ular qayishqoq yoki bikir bo‘lishi mumkin. («Zulser», «Ryuti», STR dastgohlarida). Bunda o‘ng tomondagi rapiraning iptutgichi bobinadagi arqoq ipi uchini qisgan holda homuza orasidan o‘tib, to'qimaning yarimeniga, ikkinchisi esa qarama-qarshi tomondan kelib, arqoq ipining uchini ilib, to‘qimaning ikkinchi yarmiga tashlab o'tadi.
Yuqori bosimdagi havo yordamida arqoq ipini tashlash. Bunda oldindan o‘lchangan ma’lum uzunlikdagi arqoq ipi konfuzor orqali havo yordamida homuzaga tashlanadi (Pnevmatik dastgoh P-125-Z, PN-110B — Chexiya; «Toyota», «Tsudacoma» — Yaponiya, «Picanol» — Belgiya kabi dastgohlarda).
Ichida naycha joylashgan moki yordamida arqoq tashlash
Ushbu holda moki homuza ichida erkin yoki majburiy harakat qilib, bir qutidan ikkinchisiga 0 ‘tkaziladi. Mokining harakati davomida arqoq ipi naychadan bo‘shalib homuzaga tashlanadi. Naychadagi arqoq ipi uzunligi ko‘p marta (AT — dastgohlari uchun) yoki bir marta (ko‘p homuzali dastgohlar uchun) tashlab o‘tishga yetadigan bo‘lishi kerak.
Moki yordamida homuzaga arqoq tashlashda, moki murakkab harakatda bo‘ladi. Batan to‘sinida o'rnatilgan moki qutilari bilan birga ko‘chirma harakatda bo'lib, homuzaga arqoq tashlashda esa moki nisbiy harakat qiladi.
Mokini ko‘chirma harakatdagi harakat qonuniyati to‘quv dastgohida o‘rnatilgan botan mexanizmining harakat qonuni- yatlariga bog‘liq.
Mokining nisbiy harakati uch davrdan o‘tib (6.2-rasm), b i r i n c h i davrda moki zarb mexanizmi ta ’sirida harakatga keltiriladi. I k k i n c h i davrda moki homuzada erkin harakat qiladi, va nihoyat, u c h i n c h i davrda moki qarama-qarshi tomondagi qutiga kirib, maxsus to‘xtatuvchi moslamalar ta’sirida energiyasi so‘ndiriladi.
Mokini tx vaqtdagi harakati dastgohning zarb mexanizmi ta’sirida sodir bo'lib, homuzaga kirish paytida uning tezligi v ] ga teng bo‘ladi. Mokini homuzadagi erkin harakatida moki bilan tig'
va tanda iplarining ishqalanish kuchi va havoning qarshilik kuchi
6.2-rasm. Mokining nisbiy harakat diagrammasi:
— mokini qutida harakatga keltirish vaqti;
t2 — mokining homuzada erkin harakati; 13 — mokining qarama-qarshi tomondagi qutida to'xtash vaqti.
ta’sirida moki tezligi v2 dan v0 gacha tushadi. Demak, arqoq tashlash jarayoni (6.3-rasm) to'g'ri tashkil etilishi uchun zarb mexanizmi ta’sirida moki olgan tezlik (u,) uning ma’lum masofani vaqt birligida bosib o'tishini ta’minlashi kerak. Bu muammo mokili to'quv dastgohlarining unumdorligini oshirishda asosiy to'siq bo'lgan. Mokili to'quv dastgohini arqoq bilan ta’minlash uchun maxsus qo'shimcha ishchilar talab etiladi.
Mokili dastgohlarda arqoq tashlash tezligi nisbatan kam bo‘lib (11 —13 m/sek), uni oshirish dastgoh ishining dinamik sharoiti og'irlashishi bilan bog'liq.
Moki yordamida arqoq tashlashda mexanizmni foydali ish koeffitsiyenti juda ham past. Masalan, eni 100 sm bo‘lgan dastgohlarda har bir mokining harakati, tashlanadigan arqoq uzunligi 100 sm atrofida bo'lib, uning massasi bir necha mg ga teng. Lekin bu ipni tashlash uchun harakatga keltiriladigan, ichida arqoq ipi o'ralgan naycha joylashtirilgan mokining massasi o'rtacha 500 gr bo'lsa, uni 11—12 m/sek tezlikda harakatlantirish uchun 40—45 Nyuton kuch bilan ta’sir etish zarur. Bunday dinamik sharoitda mokini harakatga keltirishda dastgoh ishida shovqin sodir bo'ladi. Bu kamchiliklarni bartaraf etish maqsadida XX asming o'rtalarida to'quvchilik amaliyotiga mokisiz dastgohlar joriy etildi.
|
| |
