• Okeanlarda tabiat komplekslarining almashinishi.
  • Tekisliklarda tabiat komplekslarining almashi-




    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet29/189
    Sana16.12.2023
    Hajmi8,32 Mb.
    #120491
    1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   189
    Bog'liq
    zsnu70eei3bIZoN8cMUU (1)

    Tekisliklarda tabiat komplekslarining almashi- 
    nishi. 
    Tekisliklarda tabiat komplekslari yuqorida aytga- 
    nim izdek, tog' jinslari tarkibi, relyef va iqlim ning 
    o'zgarishi bilan shim oldan janubga tomon almashinadi. 
    Quyosh issiqligi yer yuzasida notekis taqsim lanadi, 
    natijada yerning turli qism lari turlicha issiqlik oladi. 
    Shimoliy hududlar kam roq, janubiy hududlar ko'proq 
    (qutblardan ekvatorga tomon).
    65


    Tabiat komplekslari quruqlikda g ‘arbdan sharqqa 
    tomon yoki sharqdan g'arbga tomon ham almashinadi. 
    Bunda okeanlarning ta’siri katta o‘rin tutadi.
    Okeanlarda tabiat komplekslarining almashinishi. 
    O keanlarda tabiat komplekslari suvning harakati, sho‘r- 
    ligi, okean tubi relyefiga bog’liq.
    Atlantika okeanining shimoliy qism ida harorat past 
    bo’lganligi sababli suzib yuruvchi m uzlari bilan ajralib 
    turadi. Janubroqda sovuq suvlar iliq qutb suvlari bilan 
    alm ashinadi. M azkur suvlar oziqaga boy bo’lganligi 
    uchun bu yerlar baliqqa boy.
    M azkur suv komplekslaridan janubroqda iliqroq 
    va chuchuklashgan mo’tadil m intaqa suv komplekslari 
    hosil bo’lgan. Yozda m azkur suvlarda plankton serob 
    bo’ladi, chunki chuqurdagi plankton oziqa bo’ladigan 
    biogen m oddalarga boy. Chuqurdagi suvlarning tepaga 
    ko’tarilishi sodir bo’ladi. Tropik m intaqada okeanlarda 
    tabiat komplekslari parallellar bo’yicha ham o’zgaradi. 
    Bunda qirg’oqdan uzoqlashgan sari harorati, sho’rligi, 
    rangi turlicha bo’lgan komplekslar vujudga keladi. Okean 
    qirg’oqlarida daryolarning quyilishi natijasida suvlar 
    chuchukroq bo’ladi, shuning uchun m azkur yerlarda 
    o’sim lik va hayvonot dunyosi boy bo’lgan komplekslar 
    vujudga keladi. O keanning m arkaziy qism larida esa 
    suvning sho’rligi yuqori va organik dunyosi kam bag’al 
    bo’lgan komplekslar tarkib topadi.

    Download 8,32 Mb.
    1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   189




    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Tekisliklarda tabiat komplekslarining almashi-

    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish