havoning nam sig'im i kam bo'ladi. Havo yuqoriga
ko'tarilganda sovib, o'zidan ko'p m iqdorda yog'in ajratib
chiqaradi. Havoning pastlam a harakatlarida havo pastga
tushgan sari qizib, to'yinish nuqtasidan uzoqlashadi va
yog'in yog'maydi. Shuning uchun Yer yuzasida yog'in
ko'p va kam yog'adigan hududlar vujudga kelgan.
M ateriklarning g'arbiy qirg'oqlaridan sovuq oqim
o'tgan joylarda um um an yog'in yog'm asligi m um kin
(Atanolo va Nam ib cho'llari).
H ar ikkala yarim sharning 40° va 60° kengliklari
oralig'ida m o'tadil m intaqaning nam zonasi joylashgan.
Bu yerlarda yiliga 300 mm ga yaqin yog'inlar yog'adi.
H ar ikkala yarim sharning qutbiy kengliklarida yog'in
kam yog'adigan zona joylashgan. Y illik yog'in miqdori
250 mm. dan oz. Yer yuzasini iqlimiy sharoitlariga ko'ra
yirik zonalarga bo'linishi
iqlim mintaqalari
deb ataladi.
Yer sharida o'n uchta iqlim m intaqalari bor. Bundan
yettitasi asosiy va oltitasi oraliq.
Asosiy iqlim m intaqalarida yil bo'yi bir xil havo
massalari yuqori bo'ladi. Asosiy iqlim m intaqalariga
quyidagilar kiradi: ekvatorial, shimoliy va janubiy, m o'
tadil, A rktika va A ntarktika m intaqalari. Oraliq iqlim
m intaqalarida havo m assalari yil davomida o'zgarib
turadi.
