tashkil qiladi. Shuning uchun okean maydonining 40%
qism ida chuqurlik 200 m dan oshmaydi. Okean tubida
shakllangan asosiy relyef shakllari shelf, suvosti tizm alari
va kotlovinalardir.
Okean tubi tuzilishiga ko‘ra uchta havzaga bo'linadi:
Kanada, Shimoliy Yevropa
va
Arktika.
Kanada havzasi.
Kanada A rktika to‘plam
orollari
doirasidagi bo‘g ‘ozlarni va qo'ltiqlarni ham da Baffin
dengizini o‘z ichiga oladi. Bo‘g‘ozlarning chuqurligi
500m ga yetadi.
Shimoliy Yevropa havzasi.
Norvegiya va Grenlandiya
dengizlari tubini o‘z ichiga oladi.
Asosiy relyef shakli
suvosti tog‘ tizm alaridir. M azkur tog* tizm alari Shimoliy
A tlantika suvosti tog* tizm asining davomi hisoblanadi.
Arktika havzasi.
Shimoliy M uz okeanining asosiy
qismi hisoblanadi.
2. Foydali qazilmalari.
Yevrosiyo
va Shimoliy
A m erika qirg'oqlaridagi shelf zonasida yirik neft va gaz
konlari borligi aniqlangan.
14.2. Iqlim i, suvlari, organik dunyosi
1.
Iqlimi.
Shimoliy M uz okeanining iqlimi uning
qutbiy kengliklarda joylashganligi bilan belgilanadi.
Shu sababli A rktika havzasining
M arkaziy qism lari yil
davomida muz bilan qoplanib yotadi. Qish 6,5 oy davom
etadi. Yil davomida sovuq A rktika havo massalari
hukm ron. Qishda Barens dengizining janubi-g'arbiy
92
qismidan tashqari ham m a qismi muzlaydi.
Qishda
havoning o'rtacha harorati — 20, -40°C .
Yozda havo harorati 0° dan 6°C gacha. Yozda havoning
isishiga okeanga quyiladigan daryolar va m o'tadil havo
massalari ta’sir etadi. Iqlimi A ntarktikaga qaraganda
iliqroq, chunki A tlantika va Tinch okeanlaridan iliq
oqimlar kelib turadi. Osmonning
bulut bilan qoplanishi
yozda 90%, qishda 50%. Yog'inlar asosan qor shaklida
yog'adi. Y illik yog'in miqdori A rktika havzasida 150
mm, Shimoliy Yevropa havzasida 250— 300 mm.
