B uyuk shimol
ekspeditsiyasi
davrida (1733—
1743 y.y.) okeanning Yevrosiyo qirg'oqlari o'rganildi.
Shved— rus ekspeditsiyasi A.Nordensheld rahbarligida
«Vega» kem asida 1878— 1879- yillari Shimoliy dengiz
yo'lidan birinchi m arta g'arbdan sharqqa suzib o'tdi.
F.Nansen «Fram» kemasida 1895— 1896- yillari M arkaziy
A rktikada chuqur havzani ochdi. Okean suvlarining fizik
xossalari adm iral S.O.Makarov tomonidan «Vityaz» ke
m asida atroflicha o'rganildi. X IX asr oxirida to'plangan
m a’lum otlar asosida turli xil chuqurlikdagi harorat va
zichlikning taqsim lanish xaritasi, okean suvlari harakati
chizm asi va okean tubi relyefi xaritasi tuzildi.
XX asrning birinchi 10-yilliklarida A rktikaga qator
ekspeditsiyalar uyushtirildi. U lar asosan Shimoliy dengiz
yo'lida suzish sharoitlarini o'rganishdi. 1921- yili suzib
yuruvchi dengiz ilm iy tadqiqot instituti tashkil qilindi.
1928- yilda Xalqaro gidrografik byuro uni mustaqil
okean deb e ’lon qildi. Bunga sabab XX asr boshlarida
u A tlantika okeani tarkibiga kiritilgan edi. 1997- yili
«Shimoliy qutb» suzib yuruvchi stansiyasi tashkil qilindi
va okean tabiatini har taraflam a chuqur o'rganishga
kirishildi (AQSh, Rossiya, Kanada).
