• X V II. A V ST R A L IY A 1. Geografik o‘rni va asosiy xususiyatlari.
  • 01 iy o'quvyurllariga kiruvchilar, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari hamda umumiy




    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet56/189
    Sana16.12.2023
    Hajmi8,32 Mb.
    #120491
    1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   189
    Bog'liq
    zsnu70eei3bIZoN8cMUU (1)

    16.2. Iqlim i va organik dunyosi
    Qutb doirasidajoylashganligi uchun iqlimi juda qattiq. 
    Yozda Quyosh issiqligini ekvatorial o'lkalardan ko'proq 
    oladi, am m o qor va m uz ustidan bu issiqlikning 90% i 
    qaytib ketadi. Sohillari iliqroq, yozda harorat 0° gacha 
    ko‘tariladi, ichki qism larida esa - 30° dan ko‘tarilmaydi. 
    M uz ostidan chiqib turadigan qoyalar yozda Quyosh 
    issiqligining 85% ini yutadi, natijada havoni ham isitadi, 
    o‘zi ham isiydi. M azkur joylarda vohalar hosil bo'lgan.
    Qishda m aterik juda sovub ketadi, sutkalik o'rtacha 
    harorat - 70°C dan ham past bo'ladi.
    M aterikning m arkazida yog'in miqdori 50 mm dan 
    100 mm gacha, qirg'oqlarda 500— 600 mm.
    M aterikning katta qism ida o'sim lik va hayvonot 
    dunyosi yo'q, o'sim liklari mox, lishaynik, mayda 
    zam burug'lar va suvo'tlaridan iborat. Hayvonot dunyosi 
    okean bilan bog'langan, A ntarktida qirg'oqlari suvlari 
    plaktonga boy (tulenlar, baliqlar, qushlar plankton bilan 
    oziqlanadi). Sayyoram izdagi eng yirik hayvon ko'k kit 
    ham shu yerda yashaydi, bundan tashqari kashalotlar, 
    kasatkalar va kurakoyoqlilar keng tarqalgan. Pingvinlar 
    ko'p (Adeli, Imperator); bo'ron qushlari ham bor.
    I l l


    X V II. A V ST R A L IY A
    1. Geografik o‘rni va asosiy xususiyatlari. 
    Avstraliya 
    to‘la Janubiy va Sharqiy yarim sharda joylashgan materik. 
    Dunyodagi eng kichik m aterik, maydoni 7,6 mln. km 2. 
    Shimolga borgan sari isib, janub tomon sovib boradi. 
    0 ‘rtasidan janubiy tropik chizig‘i kesib o'tgan, yer 
    yuzasidagi eng quruq materik. H arakatdagi vulqonlar va 
    hozirgi m uzliklar yo'q. O 'zi alohida joylashgan. Daryo 
    tizim i yaxshi rivojlanmagan, maydonining 60% i berk 
    ichki havzaga tegishli. Sharqiy qism ida dunyodagi eng 
    uzun marjon orollari rifi, katta to'siq rift joylashgan. 
    M aydonining katta qism ini cho'llar egallagan. M aterikda 
    faqat bitta davlat Avstraliya Ittifoqi joylashgan. Avstraliya 
    sharqida Tinch okean, g'arbida, shimol va janubida Hind 
    okeani suvlari bilan o'ralgan.
    Avstraliya qirg'oqlari A frika qirg'oqlariga o'xshab 
    kam parchalangan, yirik qo'ltiqlari kam, shimolda 
    K arpentariya va janubiy sohillarida katta Avstraliya 
    qo'ltig'i joylashgan.

    Download 8,32 Mb.
    1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   189




    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    01 iy o'quvyurllariga kiruvchilar, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari hamda umumiy

    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish