19.2. Iqlimi
S ayyoram izdagi eng nam m aterik.
A frik a iqlim iga
qaraganda xilm a-xilroq. Janubiy A m erika 6 ta iqlim
m intaqasida joylashgan:
shimoliy va janubiy subek-
vatorial, ekvalorial, tropik, subtropikva mo'tadil.
Ekva-
torial iqlim m intaqasida A m azoniya past- tekisligining
katta qism i va m aterikning shim oli-g‘arbiy qirg‘og‘i
joylashgan, yil b o 'y i o 'rta ch a harorat +25°C, y o g 'in la r
m o‘l (1500— 3500 mm). Subekvatorial m intaqa ekva-
torning har
ikki tom onida joylashgan, yozda ekvalorial
havo m assalari kirib kelganda yom g 'ir ko‘p yog'adi
(1000— 2000 mm), harorat yuqori +25°C bo'ladi.
Q ishda tropik havo m assalari k irib kelishi bilan y og'in
yog'm aydi, havo harorati +25°C, qishning oxirida esa
+28°C. Shim oliy subekvatorial m intaqaga A m azonka
daryosining quyilish jo y i, G viana yassi tog'ligi, O rinoko
havzasining k atta qism i va shim oliy qirg 'o q zonasi
k irad i. Janubiy su b ek v ato rial
m in taq a g a B raz iliy a
yassi tog‘ligi kiradi. Tropik iqlim m intaqasining shar
qiy qism i ja nubi-sharqiy p assatlar ta ’sirid a shakllangan,
chunki u lar A tlantika okeanidan B raziliya tog'Iigining
yonbagM rlariga ko‘p nam olib keladi. Bu yerda iqlim
nam va issiq, yanvar oyi harorati +25°C, iyulniki +17—
19°C, y o g 'in lar 2000 m m atrofida. M aterikning ichki
qism larida yog*in m iqdori kam ayadi (1000— 500 mm),
tropik m intaqaning Tinch okean q irg 'o g 'i
sovuq Peru
oqim i ta ’sirida, sovuq suvlar havoni sovitib yog’in
yog’ishiga to’sqinlik qiladi. Bu yerda doim iy tum anlar
127
b o'ladi, shudring ko‘p tushadi. A takam a cho'lida
um um an y og'in yog'm aydi, asosiy n am lik m anbayi
shudring hisoblanadi. Shuning uchun A takam a cho'li
dunyodagi eng quruq cho'l hisoblanadi. Q irg'oqlarda
harorat +20°C, qishda +30°C. S ubtropik iqlim m intaqasi
30 va 40° j.k. orasida joylashgan.
M azkur joylarga La-
P lata pasttekisligining janubiy qism i va A nd to g 'la rin in g
shu kengliklaridagi qism i kiradi. Sharqiy qism ida
nam subtropik (yanvarning harorati +25°, iyulniki
+10°, +15°C, yo g 'in lar 2000— 1000 mm), ichki qism
larida quruq subtropik (500— 300 mm), Tinch okean
qirg'oqlarida O 'rta dengiz iqlim i shakllangan:
yoz issiq
(+17o,+20°C), qish iliq (+8°C,+10oC) va nam . M o'tadil
iqlim m intaqada ju d a xilm a-xil: g 'arbiy qirg'oqlar
m o'tadil, qish yum shoq va iliq (+4°C, +5°C), yoz salqin
va nam (harorat +15°C, yo g 'in lar 2000— 3000 mm);
sharqiy qism ida m o'tadil quruq iqlim (qish salqin 10°C),
ba’zida qor yog'adi, am m o tezda erib ketadi, yoz quruq
va iliq (+15°C, +20°C).
And tog'larida balandlik iqlim m intaqalari hosil
bo'lgan.
