yil 18- yanvarda ingliz R obert Skott ham janubiy qutbga
bordi. Xalqaro geofizika yilining o'tkazilishi munosabati
bilan 1957— 1958- yillari jahonning 12 davlati olim lari
m aterikni birgalikda o‘rganishga va m a’lumotlar
alma-
shishga qaror qilishdi.
16.1. Yer yuzasi va muzosti relyefi. Foydali
qazilm alari
A ntarktida qadimgi Pangeya va Gondvana quruq-
ligining bir qismi bo'lgan. Avstraliyadan kaynozoy davrida
ajralgan. Alp tog'lari burm alanishi natijasida ko'tarilgan,
Transantarktida tog* tizmasi bu m aterikni ikki qismga
bo'lib turadi. Bu yerda m aterikning eng baland nuqtasi
Vinson massivi joylashgan.
Ross dengizidagi orollarda
harakatdagi vulqonlar bor (Erebus). M aterik m uz bilan
qoplangan (o'rtacha qalinligi 2000 m), m uzning qalinligi
sharqiy qismida 4500 m. M aterikni taxm inan 350— 360
m ln yil avval m uz bosa boshlagan. M aterikning o'rtacha
balanligi 2040 m (muz qoplami bilan).
M aterik muzosti (yer) yuzasining 70% i okean sathidan
pastda joylashgan. M aterikning deyarli o'rtasidan Uedell
dengizidan Ross dengizigacha Transantarktida tog'lari
cho'zilgan. M azkur tog' tizm asi m aterikni sharqiy va
g'arbiy qismga bo'lib turadi.
G 'arbiy A ntarktida ancha parchalangan, m aterikning
bu qismi bo'ylab And tog'larining davomi bo'lgan tog'lar
cho'zilgan. A ntraktidaning
eng baland nuqtasi Vinson
110
(5140 m) massivi hisoblanadi. Sharqiy A ntarktida platolar,
tog‘lar va botiqlardan iborat.
