4.
Notiq nutqi ko‘pchilik tinglovchiga, keng auditoriyalarga
mo‘jallangan bo‘ladi. Nutq madaniyati oddiy nutqlar,
yakka kishiga
qaratilgan nutqlarni ham o‘z ichiga oladi.
5. Har bir kishi til imkoniyatlarini yaxshi egallagan nutq madaniyati
talablariga javob beradigan so‘zamol shaxs bo‘lishi mumkin. Ammo har
bir shaxs ham san’atkor ma’nosidagi notiq bo‘la olmasligi mumkin.
Lekin adabiy tildan foydalanuvchi har bir notiq nutq
madaniyatidan xabardor bo‘lishi shart.
6. Notiqlik ko‘proq nutqning mazmuniga, mantiqiy asoslariga
e’tibor qiladi. Nutq madaniyati esa ko‘proq
nutqning til qurilishiga
e’tibor qiladi.
7. Notiqlik san’ati notiq uchun oldindan qanday so‘zlash sxemasi
va rejasini bermaydi. Nutq madaniyati sohasi esa jamiyat a’zolarini
ona tili boyliklari va vositalaridan maqsadga muvofiq foydalana olish
ko‘nikmasini beradi. Bunday ko‘nikma, aslida, har qanday san’atkor
notiq uchun ham zarur.
8. Notiqlik va notiqlik san’ati haqidagi fan ancha qadimiy tarixga
ega. Nutq madaniyati esa ilmiy soha sifatida hali yangi va yoshdir.
