1-Ma’ruza Mavzu




Download 0,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/24
Sana16.01.2024
Hajmi0,99 Mb.
#138442
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   24
Bog'liq
Маруза (1)

11-Ma’ruza 
 
Mavzu: Ichki tarmoq marshrutizatsiyasi 
Marshrutizatorlar tarmoqda kerakli manzilga paketlarni etkazib borishlari uchun 
eng optimal marshrutni tanlashda tanlash kriteriyasi sifatida marshrutning metrikasidan 
foydalanadi. YA’ni marshrutni baxolashda uning metrikasiga qaraladi. Agar paketlar 
uzatilayotgan marshrutizatordan paketlar etib borishi lozim bo‘lgan tarmoqgacha etib 
borish marshrutlari ko‘p bo‘lsa va ularning barchasi bir xil protokol asosida tashkil 
etilgan bo‘lsa, u xolda bu marshrutlarning eng kichik metrikali bo‘lgani eng yaxshi 
marshrut xisoblanadi. Agar turli marshrutlar uchun turlicha protokollar qo‘llanilgan 
bo‘lsa, u xolda eng yaxshi marshrutni tanlashda administrativ masofadan foydalaniladi. 
RIP (Routing Information Protocol) protokoli vektor-masofaviy protokollar 
sinfiga kiradi va bu protokol metrika sifatida manzilgacha paketlar o‘tadigan 
marshrutizatorlar soni (xoplar) dan foydalanadi.
RIP – shuningdek quyi avtonom tarmoqlar ichida qo‘laniluvchi protokollar 
guruxiga mansub bo‘lib, nisbatan katta bo‘lmagan tarmoqlarda keng qo‘llaniluvchi 
protokoldir. Bunda qo‘shni marshrutizatorlar har 30 soniyada o‘zaro marshrutlar 
bo‘yicha axborot almashinadilar. Bunda har bir marshrutizator o‘zidagi marshrutizatsiya 
javalini 
yangilanganini 
tarmoqga 
tarqatadi. 
Agar 
tarmoqqa 
tarqatiladigan 
marshrutizatsiya jadvalini yangilangani 180 s davomida uzatilmasa u xaqiqiy emas deb 
xisoblanadi. Buning yordamida tarmoqdagi qo‘shni marshrutizatorlar ham o‘zlaridagi 
marshrutizatsiya jadvallarini yangilab olishadi.
RIP protokolining kamchiliklari:
1. 
Tarmoq o‘lchamiga mavjud bo‘lgan cheklov (ya’ni paket o‘tishi kerak 
bo‘lgan margshrutizatorlar soni 15 tadan ortmasligi lozim). Agar paketni o‘tishi kerak 
bo‘lgan marshrutizatorlar soni 15 tadan ortib ketsa, ushbu paket tashlab yuboriladi.
2. 
Tarmoqda marshrutizatorlar sonining ortib ketishi tarmoqda xalqaning 
paydo bo‘lishiga olib keladi va bu marshrutizatsiya jarayonida optimal bo‘lmagan 
marshrutlarni tanlanishiga sabab bo‘lishi mumkin.
1-rasm. Kompyuter tarmog‘ida RIP protokoli asosida marshrutizatsiya jarayoni


Yuqorida takidlanganidek RIP protokoli eng yaxshi marshrutni tanlashda xoplar 
sonini metika sifatida oladi va qanchalik xoplar soni kam bo‘lsa bu marshrut eng yaxshi 
marshrut sifatida qabul qilinadi. 5.8-rasmda tasvirlangan tarmoqda paketlar A 
marshrutizatordan XYZ tarmog‘iga etkizilishi lozim. Buning uchun bir necha marshrutlar 
bor va marshrutizatorlarni o‘zaro bog‘anish tezliklari ham turlicha. Bu tarmoqda 
marshrutizatsiya RIP protokoli asosida ta’minlanganligi sababli ham marshrut A-E-F 
kabi marshrutizatorlar orqali tashkil etiladi (yashil uzlukli chiziqorqali tarsvirlangan). 
Rasmdan ko‘rinadiki bu marshrutda marshrutizatorlar orasidagi bog‘lanish tezliklari 
boshqa marshrutdagilarga nisbatan kichik. Lekin RIP protokolida marshrut tanlash 
kriteriyasi marshrutizatorlarni bog‘lanish tezligiga asoslanmagan. SHunga qaramay paket 
o‘tishi kerak bo‘lgan marshrutizatorlar soni ushbu marshrutda eng kam. SHu sababli bu 
tarmoqda eng yaxshi marshrut sifatida A-E-F marshruti tanlangan. 
Endi Cisco packet tracer dasturida marshrutizatorlarda RIP protokoli yordamida 
marshrutizatsiyani sozlash jarayonini ko‘rib chiqamiz. Buning uchun quyidagi 5.9-
rasmda tasvirlangan tarmoqni tashkil etamiz. 
2-rasm 
Bu tarmoqda Router-1 ga ulargan 192.168.1.0 tarmoq va Router-3 ga ulangan 
192.168.2.0 tarmoq o‘rtasida ma’lumotlar almashini uchun marshrutizatsiyani ta’minash 
lozim. Buning uchun har bir marshrutizatorda marshrutizatsiya jadvalni xosil qilish 
lozim, masalan RIP protokoli asosida.
Tasavvur qilamizki marshrutizatorlar orasidagma masofa etarlicha katta (ya’ni 100 
metrdan ortiq) va ularni o‘zaro bog‘lashda o‘rama juftli mis o‘tkazgichli kabellardan 
(masalan UTP kabelidan) foydalanish imkonsiz. Bunday xolatda marshrutizatorlarni 
o‘zaro bog‘lashda optik tolali kabellardan foydalanish o‘rinlidir. Natijada bir-biridan bir 
necha km masofada joylashgan marshrutizatorlarni o‘zaro bog‘lash imkoniyati paydo 
bo‘ladi. Bunday ulanishni amalga oshirish uchun avvalo marshrutizatorlarni optik tolali 


kabellarni ulash interfeyslari bilan jixozlash lozim. Bu loyixada qo‘llanilgan Cisco 2911 
markali marshrutizatorlar dastlabki xolatda bunday interfeyslarga ega bo‘lmasada, ularda 
kengaytirish slotlari mavjud (3-rasm).
a) 
b) 
3-rasm. Cisco 2911 marshrutizatorining kengaytirish slotlari. a- cisco packet tracer 
dasturida ko‘rinishi,b - real qurilmadagi ko‘rinishi 
Bu slotlarga mos modullarni qo‘yish orqali marshrutizatorlarni qayta jixozlab, 
ularni imkoniyatlarini ortirishimiz mumkin. Xususan marshrutizatorlarni optik interfeys 
orqali ulanishini ta’minlash uchun bu slotlarga HWIC-1GE-SFP sloti o‘rnatiladi (5.11-
rasm).
4-rasm. Cisco 2911 marshrutizatorida optik tolali ulanish uchun HWIC-1GE-SFP 
sloti. a-dasturda HWIC-1GE-SFP slotning tanlanishi, b – real xolatda HWIC-1GE-SFP 
slotining ko‘rinishi. 


Marshrutizatorni qayta jixozlashga kirishidan oldin albatta uni o‘chirish lozim. 
Kerakli modullar o‘rnatib bo‘lingach qurilma qayta yoqiladi.

Download 0,99 Mb.
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   24




Download 0,99 Mb.
Pdf ko'rish