2 O‘quv uslubiy majmua O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan 2021 yil “ ” dagi “ ” sonli buyruq bilan tasdiqlangan fan dasturi asosida ishlab chiqilgan. O‘UMni ishlab chiqqan tuzuvchi

Download 2,95 Mb. Pdf ko'rish
bet	79/145
Sana	21.12.2023
Hajmi	2,95 Mb.
	#125770

1 ... 75 76 77 78 79 80 81 82 ... 145

Bog'liq
BETON TOLDIRUVCHILARI TEXNOLOGIYASI UM Хайдаролв НK

A, massa bo‘yicha

2-rasm. Og‘ir beton uchun ishlatiladigan qumning donadorlik tarkibiga
qo‘yiladigan talablar:
1- qum yirikligining ruxsat etilgan pastki chegarasi (M
k
=1,5);
2-B15(M200) va undan yuqori markali betonlar uchun ishlatiladigan qum
yirikligining ruxsat etilgan pastki chegarasi (M
k
=2);
3– B25(M350) va undan yuqori markali betonlar uchun ishlatiladigan qum
yirikligining ruxsat etilgan pastki chegarasi (M
k
=2,5);
4- qum yirikligining ruxsat etilgan yuqori chegarasi (M
k
=3,25);
Tabiiy quruq kvars qumining uyma zichligi tahminan 1500-1600 kg/m
3
ni va
bo‘shliqligi -30-40% ni tashkil etadi.
Shundan so‘ng yuvilgan qum doimiy massagacha quritiladi, tarkibidagi
yuvilgan aralashmalar (%) quyidagi formuladan topiladi:
%
100
1
.



m
m
m
П
арал
юв
, (20)
Bu yerda: m - yuvilmagan doimiy massagacha quritilgan qum massasi, g
m
1
- yuvib doimiy massagacha quritilgan qum, g.
O‘zRST 8736-93 “Qurilish ishlari uchun qum. Texnik shartlar”ga ko‘ra tabiiy
qumda ortiqcha aralashmalar 3%dan (massa bo‘yicha) oshmasligi kerak, boyitilgan
qumda-2%, maydalangan qumda esa-5% gacha ruxsat etiladi.
Bundan tashqari standart talabiga ko‘ra beton turiga va konstruksiya
ekspluatatsiya sharoitiga ko‘ra qumda gil va chang miqdori chegaralanadi.
Masalan, gidrotexnik inshootlar uchun 5% gacha, suv osti inshootlari uchun-3%.
Qum tarkibida amorf kremnezem turlarining mavjudligi sement ishqorlari
bilan reaksiyaga kirishib, betonning nurashiga olib keladi. Sement ishqorlari bilan
quyidagi tog‘ jinslari va minerallar bog‘lanadi: opal, xalsedon, kremniy.
O‘zRST 728-96 “Og‘ir va mayda to‘ldirgichli beton”ga ko‘ra gidrotexnika va
transport inshootlarida ishlatiladigan betonlarda sulfid bog‘lamalar 1% dan
oshmasligi kerak.
Qumning namligi uning xususiyatlariga, ayniqsa uyma zichligiga yetarlicha
tasir ko‘rsatadi. Chunki boshqa qurilish materiallarni namlashda ularning zichligi

114
oshadi, qumda esa teskari. Bu qum nam holatda bo‘lganida quruqga nisbatan
sochiluvchanligi kichikligi bilan tushuntiriladi.

Download 2,95 Mb.

1 ... 75 76 77 78 79 80 81 82 ... 145

Download 2,95 Mb.

Pdf ko'rish