|
26 may 2022 3-to’plam 16-bet Kichik maktabBog'liq 26-11-PBwww.pedagoglar.uz
26-son 3 –to’plam may 2022
Sahifa: 110
qilishga, nojo'ya xatti-harakatlardan o'zini tiyishga, hulq-atvor qoidalarini
o'zlashtirishga harakat qiladi. U o'zini eplay boshlaydi, o'z kuchiga yarasha mehnat
qila oladi, masalan, bolalar bog'chasida navbatchilik vazifasini bemalol uddalaydi,
jamoada yashashga ko'nika boshlaydi. Bolaning turmush tajribasi tobora ortadi,
ko'p narsalarning nomini va ulardan qanday foydalanishni biladi. Xotirasi va
tasavvurlari o'sib, ko'pgina she'r va hikoyalami yoddan bilib oladi. Bolaning nutqi
ma'lum darajada o'sgan bo'ladi, u o'z o'rtoqlari va kattalar bilan erkin suhbat qila
oladi. Yetti yoshli bolalarning his-tuyg'ulari ancha o'sadi. Xayrixohlik, rahmdillik,
o'rtoqlik kabi xis-tuyg'ular mustaxkamlana boshlaydi. Bu davrda bolada turli
harakatlar mustahkamlanadi, u qaychi,igna, qalam kabi qurollardan foydalanish
malakasini egallay boshlaydi. Biroq bu davrda ham bolada hali beixtiyor aktivlik
ancha ustun turadi. Shu sababli bolani qiziqtiradigan yoki unga kuchli ta'sir
qiladigan narsalar uning diqqatini jalb qiladi. Bu yoshda ham o'yin judda katta rol
o'ynaydi. O'yin jarayonida bola o'zini idora qilishga, o'z harakatlarini o'yin
qoidaiariga bo'ysundirishga, javobgarlikka, jamoa manfaatini ustun qo'yishga
odatlanadi. Bu xislatlar keyinchaliko'qish mehnatiga o'tish uchun zarur bo'lgan
xislatlardir. O'yin jarayonida bolaning aql-idrokr, zehn va boshqa psixik
xususiyatlari o'sadi. Bular o'z navbatida, bolaning maktabda o'qishi uchun
psixologik zamin tayyorlaydi. Bunday zaminni tayyorlash va mustahkamlashda,
albatta oilada hamda bolalar bog'chasida olib boriladigan ta'lim-tarbiya ishlari hal
qiluvchi ahamiyatga egadir. Yetti yoshga to'lib, maktabga chiqqan bolalarning
psixik jihatdan bundan keyingi o'sishi maktabda hamda oilada olib boriladigan
ta'lim-tarbiya ishi jarayonida amalga oshiriladi. Ta'limga psixologik tayyorlik
deganda bolaning ob'ektiv va sub'ektiv jihatdan maktab talabiga munosibligi
nazarda tutiladi. U maktab ta'limiga awal psixologik jihatdan tayyorlanadi.
Binobarin, uning psixikasi bilim olishga yetarli darajada rivojlanadi. Shu yoshdagi
bola idrokining o'tkirligi, ravshanligi, sofligi, aniqligi, o'zining qiziquvchanligi,
dilkashligi, xayrixohligi, ishonuvchanligi, tafakkurining yaqqolligi bilan boshqa
yoshdagi bolalardan ajralib turadi. Maktab ta'limiga tayyorlanayotgan bolada
diqqat nisbatan uzoq muddatli va shartli barqaror bo'ladi. Bola diqqatining
|
| |
