|
26 may 2022 3-to’plam 16-bet Kichik maktabBog'liq 26-11-PBwww.pedagoglar.uz
26-son 3 –to’plam may 2022
Sahifa: 109
o'qishga tayyorlashda o'z ona tillarini yaxshi o'rganishlariga, ya'ni so'z boyligini
orttirishga, to'g'ri talafruz va to'la hamda to'g'ri jumla tuza olishlariga ahamiyat
berish kerak. Bolalarning tashqi olam haqida tasavvurlarini kengaytirish, boyitish
ishlari ular nutqini o'stirish asosida olib borilishi kerak. Shu yoshda bolalarda
birmuncha makon tushunchalari (uzoq, yaqin, o'ng, chap, katta, kichik), dumaloq
va doira haqidagi tushunchalar, vaqt (zamon, bugun, erta, indin, hozir) haqida
tasawur va shuningdek, axloq tushunchalari (yaxshi, yomon, rost, yolg'on, uyalish)
paydo bo'ladi. Bundan tashqari, bola jimoniy jihatdan ham o'sadi. Uning nerv
sistemasi, miyasi, muskullari, qo'llari yanada etiladi. Bu davrda bolaning xarakteri
va o'ziga xos individual xususiyatlari ko'zga tashlana boshlaydi. Shu narsa
diqqatga sazovorki, hamma bog'chalardagi maktab yoshiga to'lgan bolalar
maktabdagi o'qishga bab-baravar tayyor bo'lavermaydilar. Ayrim bolalar maktabga
kelgach, yangi sharoitga tez kirishib keta olmaydilar. Ularda o'qish uchun
qandaydir bir xususiyat yetishmayotgandek ko'rinadi. Bu o'rinda shunday bir savol
tug'iladi. Bolalarni qay paytda psixologik jihatdan maktabdagi o'qishga tayyor deb
hisoblash mumkin. Ayrim psixologlarning fikricha, bola maktabda o'qishi uchun
atrofdagi narsa va hodisalarga doir anchagina tasavvurlarga ega bo'Ushi hamda
ma'lum darajada aqliy jihatdan o'sgan bo'lishi lozim. Biroq hayotda shunday
voqealar uchraydiki, anchagina tasavvur boyligiga ega bo'lgan va hattoki yozish
hamda o'qishni biladigan bolalar ham maktabdagi o'qishga tayyor bo'lmaydilar.
Ular maktab va o'qituvchining talablarini bajara olmaydilar. Maktabning qanday
ekanini kattalardan tez-tez surishtirib turadilar. Maktabga borish vaqtlarini aniq
bilishga harakat qiladilar. Agar biror o'rtoqlari maktabga o'tib ketsa, juda havaslari
kelib, o'zlari bog'chada qolganlaridan o'ksinib ketadilar. Katta yoshdagi bog'cha
bolalarining maktabga intilishlari ijtimoiy munosabatlar sistemasidan yangini
egallashga bo'lgan intilishlarining yaqqol ifodasidir. Shunday qilib, bolaning
maktabdagi o'qishga tayyorligi shaxsning ijtimoiy yetuklik bosqichlaridan biridir.
Lekin ijtimoiy taraqqiyotning bunday yetuklik bosqichiga bola o'z-o'zidan
ko'tarilmaydi. Uni bu bosqichga bog'chadagi va oiladagi butun ta'lim-tarbiya ishi
ko'taradi. Bola yetti yoshga to'lganda jismoniy jihatdan ancha o'sadi, o'zini idora
|
| |
