O‘qitishning ko‘rgazmaliligi tamoyili.
O‘quvchilarda o‘rganilayotgan
jarayonlarni, narsa va hodisalarni bevosita idrok qilish bilan bog’liq muayyan
hissiy amaliy tajriba bo‘lgan taqdirdagina ular bilimlarni ongli suratda
o‘zlashtiradilar.
Bu tamoyil o‘qitish jarayonida turli sezgilardan: ko‘rish, eshitish, sezish va
boshqalardan foydalanishni talab etadi. O‘quvchilar buyumni qanchalik har
tomonlama idrok qilishsa, ularning shu buyum haqidagi bilimi ham shunchalik
to‘la va chuqur bo‘ladi.
Mashg’ulotlarda turli xil ko‘rgazmali qurollarni qo‘llash o‘quvchilarning
fikrlash faoliyatini faollashtiradi, ularning diqqatini safarbar etadi. Bilimlarni iloji
boricha ko‘rgazmali va real hayotga yaqin qilib tatbiq etish–bir tomondan tilning
tushunarliligini va o‘qitish jarayonida audio-vizual vositalardan foydalanishni
talab qilsa, ikkinchidan, u bevosita ish jarayonida va real holatda o‘qitishni taqozo
etadi.
O‘qitishning tushunarli bo‘lishi tamoyili
o‘rganilayotgan materialning
mazmuni, hajmi va o‘qitish uslublari o‘quvchilarning yoshiga, tayyorgarlik
darajasiga, jismoniy kuchi va bilish imkoniyatlariga mos bo‘lishini talab etadi.
Namunalardan foydalanish tamoyili.
O‘qituvchi o‘quv materialining
mazmunini tushuntirish uchun har doim yaxshi namunalarni tanlashga harakat
qilishi kerak. Yaxshi nusxa (model), amaliyotdan namunaviy misollar, yaxshi
hamda yomon mahsulotlar ham kutilgan darajadagi natijaning sifati qanday
bo‘lishi yoki bo‘lmasligini aniq ko‘rsatadi.
Didaktik reduktsiya tamoyili.
O‘quvchi bilimlarni yuqori darajada
o‘zlashtirishi uchun o‘quv materiali kerakli miqdorgacha qisqartirilishi lozim.
Umumiy (kompleks) va murakkab topshiriqlar doimo didaktik ravishda
osonlashtirilishi lozim. O‘quv materialini iloji boricha oddiyroq tushuntirishga va
nihoyatda ko‘p va keng o‘quv materiali bilan o‘quvchilarni qiynamaslikka harakat
qilish darkor.
|
