|
4-ma'ruza. Bilimlarning tiplari, xususiyatlari, tushunish darajalari va ularni olish usullari
|
| bet | 4/23 | | Sana | 31.10.2023 | | Hajmi | 177.31 Kb. | | #91305 |
Bog'liq 4-маруза1 (Билимлар ва типлари) portal.guldu.uz-Metodika fanlarni o`qitish texnalogiyalari, 2.9. hozirgi o`zbek adabit tilidan kurs ishi metodikasi3. Bilimlarning xususiyatlari
Bilimlar quyidagi xususiyatlarga ega [2-4]:
1. Ichki izohlanuvchanlik. Har bir axborot birlik yagona nomga ega bo`lishi lozim. IT bu nomga ko`ra axborotni topadi, hamda bu nom zikr etilgan so`rovlarga javob beradi. Xotirada saqlanuvchi ma’lumotlar nomlardan forig` qilinganda edi, ularni tizim tomonidan identifikatsiya qilish imkoniyati bo`lmas edi. Ma’lumotlarni faqatgina dasturni yozgan dasturchi ko`rsatmasiga ko`ra xotiradan oladigan dastur identifikatsiya qila olardi.
Agar masalan EHM xotirasida 4.1-jadvalda ko`rsatilgan muassasa xodimlari haqida ma’lumotlarni yozishi kerak bo`lganda, u holda ichki izohlarsiz EHM xotirasiga bu jadval satrlariga mos keluvchi to`rtta mashina so`zidan iborat majmua yozilgan bo`lardi. Bu holda bu mashina so`zlarida ikkilik razryadlarning qanday guruhlarida xodimlar haqidagi ma’lumotlar kodlanganligi haqidagi axborot mavjud emas. Ular faqatgina 2.1-jadvaldagi ma’lumotlardan yuzaga kelgan muammoni yechish uchun foydalanadigan dasturchiga ma’lum.
Bilimlarga o`tishda EHM xotirasiga axborot birlikning qandaydir protostrukturasi haqidagi axborot kiritiladi. Qaralayotgan misolda u o`zida qaysi razryadlarda familiyalar, tug`ilgan yillar, mutaxassisliklar va stajlar haqidagi ma’lumotlar saqlanishini ko`rsatuvchi maxsus mashina so`zini aks ettiradi. Bunda tizim xotirasida mavjud bo`lgan familiyalar, tug`ilgan yillar, mutaxassisliklar va stajlar kabi sanab o`tilgan maxsus lug`atlar berilgan bo`lishi kerak. Bu barcha atributlar jadval satrlariga mos keladigan mashina so`zlari uchun nom rolini o`ynashi mumkin. Ular asosida kerakli ma’lumotlarni qidirish amalga oshirilishi mumkin. Jadvalning har bir satri protostrukturaning nusxasi bo`ladi. Hozirgi vaqtda MBBT MBda saqlanadigan barcha axborot birliklarning ichki izohlanishlarining ifodalanishini ta’minlaydi.
2. Strukturaviylik. Axborot birliklar qat’iy strukturaga ega bo`lishi lozim. Ular uchun «ichma-ichlik prinsipi» bajarilishi zarur, ya’ni bir axborot birlikning boshqasiga ichma-ichligi. Har bir axborot birlik boshqa ixtiyoriy birining tarkibiga kiritilishi mumkin va har bir axborot birlikdan uni tashkil etadigan qandaydir axborot birlikni ajratish mumkin. Boshqacha aytganda alohida axborot birliklar orasida «qism-butun», «tur-xil» yoki «element-sinf» kabi munosabatlarni ixtiyoriy o`rnatish imkoniyati mavjud bo`lishi kerak.
|
| |
