xarajatlarning bir so‘mi hisobiga qancha mahsulot ishlab chiqarilganligini

Download 126,83 Kb.
bet	7/43
Sana	28.01.2024
Hajmi	126,83 Kb.
	#147599

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 43

Bog'liq
4-mavzu. Korxonalarning ishlab chiqarish faoliyatini ifodalovchi-fayllar.org

, xarajat moddalari quyidagicha guruhlanadi

xarajatlarning bir so‘mi hisobiga qancha mahsulot ishlab chiqarilganligini
ko‘rsatadi. Material samarasini aniqlash uchun tovar mahsuloti yoki sof
tushum hajmi moddiy xarajatlar qiymatiga bo‘linadi. Material qaytimi
ko‘rsatkichining aksi material sig’imidir. U bir so‘m tovar mahsuloti ishlab
chiqarish uchun necha tiyin moddiy xarajatlar to‘g’ri kelishini ko‘rsatadi.

4.5. Mahsulot tannarxi haqida tushuncha va uni pasaytirishni ahamiyati.
Mahsulot tannarxini tahlil qilish usullari.
Mahsulot tannarxi korxonalar xo‘jalik faoliyatini ifodalovchi sifat
ko‘rsatkichi bo‘lib, korxonalar faoliyatining hamma tomonlarini, ya’ni ishlab
chiqarish va moliyaviy tomonlarini aks ettiradi va ularning ish samaradorligini
ko‘rsatadi. Mahsulot tannarxi deganda, mahsulot ishlab chiqarish, sotish va
korxona moliyaviy faoliyati bo‘yicha barchaxarajatlarining pul orqali ifodalanishi
tushuniladi.
Mahsulot tannarxini arzonlashtirishning asosiy yo‘llari quyidagilardan iborat:
boshqaruv usullarini, ishlab chiqarish va mehnatni ilmiy tashkil qilishni, xo‘jalik
hisobini takomillashtirish, ishlab chiqarish asosiy fondlaridan foydalanishni
yaxshilash, moddiy resurslardan tejab-tergab foydalanish, ishlab chiqarishni
boshqarish va ungaxizmat ko‘rsatish xarajatlarini kamaytirish, xo‘jasizlikka qarshi
kurashish kabilar.
Mahsulot tannarxini tahlil qilishning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
korxonaxo‘jalik faoliyati davomida yuzaga keladigan xarajatlar tarkibini aniqlash,
mahsulot ishlab chiqarish va sotish bilan bog’liq haqiqiy xarajatlarning reja va
o‘tgan yilgi xarajatlarga nisbatan bo‘lgan tejam yoki o‘rtachaxarajatga ta’sir
etuvchi omillarni aniqlash, mahsulot ishlab chiqarish jarayonida material va

mehnat resurslaridan to‘g’ri foydalanish ustidan nazorat olib borish, bir so‘mlik

tovar mahsulotiga ketgan xarajatlarning o‘zgarishiga ta’sir qiluvchi omillarni
aniqlash, mahsulot tannarxining xarajat elementlari va kalьkulyatsiya moddalari
bo‘yicha tarkibini tahlil qilish, tannarxini arzonlashtirish rezervlarini aniqlash
kabilar.
Shunday qilib, xarajat moddalari quyidagicha guruhlanadi:

Download 126,83 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 43

Download 126,83 Kb.