"Beshta to'g‟ri, bitta noto'g'ri" (o

2 Toshkentda qo'zg'olon 1892 yil 24 iyunda boshlandi - Suv
3 Shahar oqsoqoli Muhammad Yoqub edi 
- 
Osmon 
4 Qo'zg'olonchilar taxminan 200 kishidan ortiq edi - Atirgul 
5 Toshkent shahar hokimi S. Putinsev bo'lgan - Daftar 
6 Vabo kasalligi 1892 yil, 7-iyunda Toshkentda qayd etildi - Handalak 
Izoh: 
Noto’g’ri 
deb topilgan qatordagi kalit so'zni ayting
 
2. "Beshta to‟g‟ri, bitta noto'g'ri" o'yini 
T/r Ma'lumotlar To'g'ri yoki noto'g'ri 
Kalit so'z 
1 Vabo isyoni - toshotar voqeasi deb ham ataladi - Kitob 
2 Toshkentda qo'zg'olon 1892 yil 24 iyundaboshlandi- Suv 
3 Shahar oqsoqoli Muhammad Yoqub edi -Osmon 
4 Qo'zg' olonchilar taxminan 300 kishidan ortiq edi-Lola 
5 Toshkent shahar hokimi S. Putinsev bo'lgan-Daftar 
6 Vabo kasalligi 1 892 yil, 7-iyunda 
Toshkentda qayd etildi 
Handalak 
Izoh: Noto‘g‘ri deb topilgan qatordagi kalit so'zni ayting 
2) GURUHLARGA TOPSHIRIQLAR: 
1-guruhga Mahalliy aholi huquqlarining cheklanishini nimalarda ko'rasiz? 
2-guruhga Toshkent qo'zg'olonining boshlanish sabablarini ayting va milliy 
qadriyatlarga nimalar kirishini izohlang. 
3-guruhga Qo'zg'olon qachon boshlandi? Mustamlakachilar va ularga xizmat 
qiluvchilaming qaysi harakati xalqni tug'yonga keltirdi? 

4-guruhga Qo'zg'olon bostirilgandan keyin qanday tadbirlar amalga oshirildi? 
O'qituvchi guruhlar javoblarini tinglab, umumlashtiradi va o'tilgan mavzuga yakun 
yasaydi. 
III. Yangi dars mazmuni (9-sinf Andijon qo'zg'oloni): 
O'qituvchi yangi mavzuni tushuntiradi. Ma'ruza quyidagi tartibda tushuntiriladi: 
• Qo'zg 'olonning sabablari 
• Qo'zg'olonning boshlanishi 
• Qo'zg'olonning bostirilishi 
• Qo'zg'olonchilarning xatolari 
IV.Yangi mavzuni mustahkamlash uchun 
1) "Tushunchalar mazmuni" texnologiyasidan foydalanish 
T/r Tushunchalar Mazmuni 
1 Eshon 
2 Dukchi 
3 Kazarma 
4 Katorga 
............. 
2) "Ha-yo"q" mashqidan foydalanish 
1 . XIX asrning ikkinchi yarmida Turkistonda Rossiya imperiyasi o‘rnatgan 
mustamlakachilik tuzumi mahalliy aholini siyosiy huquqlardan mahrum etdi, 
milliy, diniy qadriyatlanni tahqirladi. 
2. 1898-yildagi mahalliy xalqlaming mustamlaka jabr-zulmiga qarshi

qaratilmagan edi 
3. Dukchi eshon mutaassib dindorlardan emas edi 
4. Mahalliy aholining mustamlakachilik jabr-zulmlariga qarshi norozilik 
harakatlarining oshkora qo'zg'olon ko'rinishida boshlanib ketishiga 1898-yil 27-
may kuni Muhammad Ali o'z odamlari orqali atrofdagi qishloqlarga xabar tarqatib, 
qo'zg'olon boshlash vaqti kelganligini e‘lon qilishi sabab bo'ldi 
5. Dukchi eshon boshchiligidagi qo'zg'olonchilar uchga bo'linib, ulaming
biriga Ziyovuddin maxsum boshchilik qildi. 
6. Qo'zg'olonga Dukchi eshon nomini olgan Muhammad Ali (1846-1898)
rahbarlik qildi 
7. Andijondagi 1898-yil qo'zg'olonidan keyin podsho Nikolay II Turkiston general-
gubernatori generalleytenant A.Vrevskiyni lavozimidan chetlatdi 
8. N.Korolkov 1898-yil 20-may kuni qo'zg'olon ko'tarilishining oldini
olmaganligi uchun Farg'ona viloyat harbiy gubematori va bir qancha amaldorlami 
lavozimidan bo'shatdi. 
9. Dukchi - (forscha - yig, duk) - charxning yigirilayo'lgan ip o 'ralib
Boriladigan qismi. Duk yasovchi hunarmand - dukchi deyilgan. 
10. Eshon -xalq orasida obro' qozonmagan diniy rahnamo. 
T/r 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 
Javob 
(Javob quyidagicha) 
T/r 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 
Javob Ha Yo'q Yo`q Yo^q Yo^q Ha Ha Ha Ha Yo^q 

V. Dars yakunlanadi va baholanadi 
O'quvchilar tomonidan bajarilgan topshiriqlarni o'qituvchi baholash uchun 
o'quvchilarning uyga berilgan vazifalarni to'g'ri bajarganligi, darsdagi faol ishtiroki 
e'tiborga olinib baholanadi. 
VI. Uyga vazifa Yangi mavzuni darslik bo'yicha o'qib, mavzu oxiridagi savollarga 
javob tayyorlash. 
Savol va topshiriqlar 
1 . Andijon qo'zg'oloni boshlanishi sabablarini sanab bering. 
2.Qo'zg'olonning shafqatsiz bostirilganligini qanday dalillarda ko'rish
mumkin? 
3.Andijon qo'zg'oloni nima uchun mag'lubiyatga uchradi? 
4.Bu qo'zg'olonning ahamiyati nimada? 
Хulosa 
Maktabga ilk qadam qo`ygan bоlada qanday hayajоn, sevinch va nоtanish 
vaziyatlar kuzatilganidek, yangi kelgan yosh o`qituvchi uchun ham shunday 
hоlatlar kuzatiladi. Bundan ko`rinib turibdiki yosh pedagоglarning maktabda 
yaxshi ishlab ketishlari uchun Оliygоhda оlgan bilimlari yetarli bo`lmayapdi. Hind 
faylasuflari aytganidek tajriba har qanday ish unumdоrligini оshiradi. Yosh 
pedagоglar yetarli tajribani yillar davоmida оlishlari mumkindir, ammо bugungi 
kundagi glоbоllashuv jarayoni insоnlarda tezlik bilan o`zgarishlarini taqozo 
etmoqda. Shunday ekan, o`qituvchi maktabda ish bоshlashining dastlabki 
kunlaridan bоshlab tajribali o`qituvchilardek darsga tayyorgarlik ko`rishi, dars 
jarayonida o`zini erkin tutishi, o`quvchilar bilan samarali mulоqоtga kira оlishi va 
o`quv jarayonida pedagоgik tehnоlоgiyalardan unumli fоydalana оlishi kerak 
bo`ladi. Shunday ekan interfaоl metоdlardan keng fоydalangan o`qituvchilarda 
dars unumdоrligini оshirish imkоniyati kengrоq bo`ladi. 
Interfaollik asosida darsni tashkil etish shunday kechadiki, bu jarayonda birorta 
ham o`quvchi chetda qolmaydi, ya‘ni ular ko`rgan, bilgan, o`ylagan fikrlarini 
ochiq-oydin bildirish imkoniyatiga ega bo`ladilar. 
O`quvchilar hamkorlikda ishlashda mavzu mazmunini bilish, o`zlashtirishda 
o`zlarining shaхsiy hissasini qo`shish imkoniyatiga ega bo`ladilar. O`zaro bilimlar, 
g`oyalar, fikrlarni almashish jarayoni sodir bo`ladi. Bunday holatlar o`zaro 

samimiylikni taminlaydi, yangi bilimlar olish, o`zlashtirishga havas ortadi, shu 
jarayonda bir-birlarini qullab-quvvatlash, o`zaro do`stona munosabatlar vujudga 
keladi. Buning tarbiyaviy ahamiyati katta. Demak, interfaol darslarni tashkil 
qilishda o`quv jarayonida yakka tartibda va juft bo`lib ishlash, guruhlarda ishlash, 
izlanishga asoslangan loyiхalar, rolli o`yinlar, aхborot manbalari bilan ishlash, 
ijodiy ishlashdan foydalanish mumkin. O`ylaymizki, ushbu uslubiy ko`rsatma 
Sizga shu maqsadlarni amalga oshirishga yaqindan yordam beradi.

Download 0,91 Mb.