• 5.1.4 Sanoatda hosil bo‘ladigan qattiq chiqindilar va ularni qayta ishlash, utilizatsiya qilish yo‘llari.
  • Chiqindisiz texnologik jara yonlarni tashkil qilishning asosiy printsiplari




    Download 0.71 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet10/11
    Sana02.11.2023
    Hajmi0.71 Mb.
    #93130
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
    Bog'liq
    Litosfera va undagi muommolar. Tuproq, uning ahamiyati va tirik organizmlar hayotidagi roli. xx
    2 5334716451011953804, 4, 2, Bazalash asoslari, Презентация2, tasks, konstitutsiya, O, MIndset 1, 11-sinf betlik tayyor, 14labor-sanepidkom-sangig-uz, Mustaqil ish mavzulari (1), МТ MMT-2-гуруҳ (2), 2. Tug\'ilganlar soni-Jami
    Chiqindisiz texnologik jara yonlarni tashkil qilishning asosiy printsiplari: 
    Akad. B.H.Laskorin boshchiligida olib borilgan tadqiqotlarga asosan shlab chiqarish 
    korxo- nasining qaysi tarmoqqa mansubligidan qatʹiy nazar ularning barchasi uchun 
    taʹlluqli boʹlgan quyidagi asosiy 4-ta tamoil bajarilsa, chiqindisiz texnologik jarayonga 
    erishilishi mumkindir: 
    -Maxalliy oqova suvlarni tozalash texnologiyasini 
    qoʹllash xisobiga uning aylanma xarakatini tashkil 
    qilish, yaʹni tabiiy yer usti va yer osti suvlaridan toza 
    suv manbai sifatida foydalanishni cheklash; 
    -Bir korxona chiqindilarini ikkinchi korxona 
    tomonidan xom ashyo, ikkilamchi ashyo sifatida 
    foydalanishni taʹminlash, yaʹni barcha turdagi 
    chiqindilarni qayta ishlash va foydalanishga erishish; 
    -Xom ashyo va chiqindilardan foyda- lanishni 
    taʹminlovchi turli ishlab ishlab chiqa- rish 
    korxonalarini bir yerga toʹplash - yaʹni turli 
    korxonalarni hududiy majmuasini tashkil etish; 
    -Ishlab chiqarishni ekologiyazatsiyalash - yaʹni xom 
    ashyoga maxsus ishlov berish yoʹli bilan tozalab, keyin 
    foydalanish natijasida hosil boʹladigan chiqindilar 
    turlari va miqdorini kamaytirish. 
    5.1.4 Sanoatda hosil bo‘ladigan qattiq chiqindilar va ularni qayta ishlash, 
    utilizatsiya qilish yo‘llari. 
    Energetika sanoatida hosil boʹlayotgan chiqindilar va ularni bartaraf etish 
    chora-tadbirlari: Jahon iqtisodiyoti tarmoqlarida energiya resurslariga boʹlgan ehtiyoj 
    tobora ortib bormoqda. Shu bois inson va tabiat oʹrtasidagi muvozanatni taʹminlash va 
    barqaror rivoj lanishga erishishda tabiiy resurslarni tejash, qayta tiklanuvchi, ekologik sof 
    energiya manbalaridan foydalanish muhim ahamiyatga ega. 
    Shunga koʹra, Oʹzbekiston Tabiatni muhofaza qilish davlat qoʹmitasi huzuridagi 
    ―Ekoenergiya‖ ilmiy–tadqiqot markazi hamda Oʹzbekiston Ekologik harakati tashabbusi 
    bilan tashkil etilgan uyushma muqobil yoqilgʹi va energiya manbalaridan foydalanishni 
    muvofiqlashtirish hamda korxonalarda chiqindisiz texnologiyalarni joriy etishni 
    rivojlantirish boʹyicha faoliyat olib bormoqdalar.
    Ushbu darsimizda Mamlakatimizda elekroenergetikaning yetakchi tarmogʹi boʹlgan
    Issiqlik elektrostantsiyasi (IES) da chiqindisiz texnologik jarayonni hosil qilishni koʹrib 

    Oʹzbekiston Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish davlat qoʹmitasining 2016 yildagi faoliyati 
    yuzasidan hisoboti. Ekologiya xabarnomasi. № 3 (2017) Mart. 
    Mahsulot 
    raqobat- 
    doshligini ta’minlash uchun 
    ishlab chiqarishni texnik va 
    texnologik yangilash bo’- 
    yicha katta va kichik loyi 
    halarni izlash, buning uchun 
    zarur mablag’ va manbalarni 
    topish – bu har bir korxona 
    raxbari va muhandis–texnik 
    xodimlarining birinchi navbat- 
    dagi eng muhim vazifasi va 
    majburiyati bo’lmog’i kerak. 
    I.A.Karimov. 


    chiqamiz. Maʹlumki, 70% elektr energiyasi hozirgi kunda issiqlik elektrostantsiyalarida 
    ishlab chiqariladi. Shu bilan bir vaqtda ularda hosil boʹlayotgan chiqindilar atrof -muhitga 
    tashlanayotgan chiqindilarning 29% ini tashkil etadi.
    IES da hosil boʹlayotgan chiqindilarga quyidagilar kiradi: 
    -Tarkibida S0
    2
    , S0
    2
    , NO
    2
    va koʹmir changi (kul) boʹlgan gaz-chang chiqindilari; 
    -IESda hosil boʹlayotgan oqova suvlarga sovitish tizimi suvlari, gidrokul tutish tizimi 
    suvlari, jixozlarni yuvish natijasida hosil boʹlayotgan kimyoviy eritmalar, suv 
    tozalagichlarda hosil boʹlayotgan regeneratsion suvlar va neft, gaz bilan ifloslangan 
    suvlar. 
    Turbinalar kondensatorlarini sovitishda foydalanilgan suvlar oʹz xaroratlarini 8-10°s ga 
    oshirishi xisobiga, asosan issiqlik chiqindisi xisoblanadi. Ular yana ishqor va 
    minerallarga toʹyingan boʹladi. Bulardan tashqari ushbu suvning tarkibida ftor, mishyak, 
    simob va vanadiy ham uchraydi. 
    Yuvuvchi suvlar esa yuvish uchun ishlatiladigan eritmaning turiga qarab organik va 
    noorganik kislotalar, ishqorlar, nitratlar, ammoniy tuzlari va x.k. bilan ifloslanadilar. 
    Suv tozalagichlarda (mexanik filtrlarni yuvishda, tindirgichlarning shlakli suvlari, ionitli- 
    filtrlarni regeneratsiya qilishda hosil boʹlayotgan suvlar) hosil boʹlayotgan suvlar asosan 
    Ca, Al, Fe ning tuzlari bilan ifloslanadi. 

    Download 0.71 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




    Download 0.71 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Chiqindisiz texnologik jara yonlarni tashkil qilishning asosiy printsiplari

    Download 0.71 Mb.
    Pdf ko'rish