O`t o`chiruvchi moddaning miqdori va o`lchamlari bo`yicha

Download 1,03 Mb. Pdf ko'rish
bet	5/12
Sana	22.02.2024
Hajmi	1,03 Mb.
	#160550

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 12

Bog'liq
7-Yong`inni o`chirishning asosiy vositalarini hisoblash usullari

Kimyoviy ko `pikli o`t o`chirish asboblari

2. O`t o`chiruvchi moddaning miqdori va o`lchamlari bo`yicha — kam
hajmli (hajmi 5 litr, 10 litrli), ko`chma va hajmi 25 litrdan kam bo`lmagan
statsionar uskunalar.
Karbonat kislotali o`t o`chirish asboblari havo kirmaganda ham yona
oladigan moddalardan (paxta tolalaridan) boshqa turli moddalarni o`chirishda
ishlatiladi. Shu bilan birga 100 V. gacha kuchlanish ostida bo`lgan elеktr
uskunalarini ham o`chirishda ishlatish mumkin (12.3 – rasm).
Suyultirilgan karbonat kislotasi po`lat ballonga joylashtirilgan bo`lib, uning
bo`yin qismida pistoletsimon lo`kidon hamda sifon naychasi bo`ladi. Lo`kidonning
nippelli qismiga karnaysimon plastmassa quvur o`rnatilgan. Lo`kidonning yon
tomonida o`rnatilgan saqlovchi qopqoq ballonni portlashdan saqlash uchun
mo`ljallangan. Ballon har yili kamida 1 marta sinov bosimidan o`tkaziladi. Hozirgi
paytda karbonat kislotali o`t o`chirish asboblarining OУ, OУ – 2A, OУ – 5, OУ –
8, OУ – 2MM va OУ – 5MM rusumlari chiqarilayapti.
Kimyoviy ko `pikli o`t o`chirish asboblari qattiq moddalami hamda
maydoni 1 m
2
gacha boigan suyuq yonuvchi moddalarni o`chirishda ishlatiladi.
Ular bilan kuchlanish ostidagi uskunalarni o`chirib boimaydi. 12.4 – rasmda
КҲКЎ – 10 o`t o`chirish asbobining sxernasi keltirilgan. Kavsharlangan po`lat
ballon ichiga ishqor aralashmasi (NaOH), polietilen stakanga esa sulfat kislotasi
to`ldiriladi. Bu ikki suyuqlikni aralashtirish natyasida kimyoviy ko`pik hosil
bo`ladi. Buni amalga oshirish uchun tutqichni qarama-qarshi tomonga burab
stakanning tiqini ochiladi va po`lat ballonni 180° ga buriladi. Stakandagi kislota

teshikchalar orqali oqib chiqib ishqorga aralashadi va reaksiyaga kirishib ko`pikka
aylana boshlaydi. Ko`pik hajmi juda tez kengaya boradi va ballon ichida 0,08—
0,14 MPa miqdorida bosim hosil qiladi. Hosil bo`lgan ko`pik teshikcha orqali
otilib chiqa boshlagach, uni alanga chiqqan yerga yo`naltirish kerak.
Bu o`t o`chirish asbobida xavfsizlikni ta`minlash uchun teshikchani sim
bilan oldindan tozalab keyin ishga tushirish kerak. Aks holda ko`pik qotib qolib
teshikchani berkitib qo`ygan bo`lsa, ballon portlab ketishi ham mumkin. Bundan
tashqari, har yili po`lat ballonni 2 MPa gidravlik bosimda sinab ko`riladi, so`ngra
kislota va ishqor bilan qaytadan to`ldiriladi.

Download 1,03 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 12

Download 1,03 Mb.

Pdf ko'rish