53
Moddaning sharsimon
modeli
Moddaning
kimyoviy
formulasi
H
2
H
2
O
O
2
CO
2
Kimyoviy formula turlari
Moddaning
molekulyar formulasi molekula tarkibini ifodalaydi. Masalan, vodorod Н
2
,
xlor Cl
2
,
vodorod xlorid HCl, uglerod (IV)-oksidi CO
2
, etan C
2
H
6
, suv H
2
O kabi.
Moddaning
tuzilish yoki grafi k formulasi molekulada atomlarning joylashuvini
ko‘rsatadi. Undagi har bir chiziqcha elementning valentligi yoki elektronlar juftligini bildiradi.
Masalan:
Moddani
elektron formula orqali ham ifodalash mumkin. Elektron
formula molekuladagi
bog‘lanishlarni sxematik tarzda ko‘rsatadi. Masalan:
1. Elementlarning valentliklaridan foydalanib, birikmalarning formulasini yozing:
a) kaliy bilan ftor;
b)
kislorod bilan magniy;
d) vodorod bilan kalsiy; e) ftor bilan alyuminiy;
f) kislorod bilan alyuminiy.
2. Birikmalarning grafi k formulalarini tuzing va har bir atomning valentligini aniqlang.
a) HCl;
b) BeCl
2
;
c) AlBr
3
;
d) PH
3
;
e) TiC
l4
.
3. Quyidagi birikmalarning molekulyar formulalarini yozing.
Topshiriqlar
3CuCI
2
2O
3
5AI
2O
O
2
3O
2
Koeffi tsiyent
2 atom kislorod 1
molekula kislorod
3 molekula kislorod
Ba’zi elementlar molekulalar shaklida bo‘ladi:
H
2
, N
2
, O
2
, F
2
, Cl
2
, Br
2
, J
2
.
indeks
←
indeks
←
indeks
←
indeks
←
