89
Havoning ifl oslanishini kamaytirish usullari
Atmosferaning ifl oslanishi reyting tashkilotlari tomonidan Yerdagi eng toza va ifl os joy-
lar ro‘yxati tuziladi. Tirik organizmlarda nafas olish jarayonining to‘xtamasligi
tufayli turli
ifl oslanishning ularga ta’siri muqarrar. Ifl oslanish manbalariga va ularning fi zik-kimyoviy
xususiyatlariga qarab ifl oslanishni kamaytirish uchun quyidagi usullardan foydalaniladi:
– muqobil energiyadan foydalanish;
– sanoat
chiqindilarini kamaytirish;
– transport ishi tarkibini o‘zgartirish;
– chiqindilarni qayta ishlash;
– kimyoviy o‘g‘itlardan
foydalanishni kamaytirish;
– yashil maydonlar ulushini oshirish.
Masala. Bir kishi kuniga taxminan 25 kg havo
yutadi. Har 100 kilometrga avtomobil 1825 kg kislo-
rod sarfl aydi. Avtomobillardan biri 100 km kam yursa,
odam necha kun nafas oladi?
Yechish:
c (O
2
) = 21%
m (O
2
) = 25 ∙ 0,21 = 5,25 kg (odam 1
kunda kislo-
rod bilan nafas oladi)
1825/5,25 = 347,619 (347 kun 14 soat 52 daqiqa)
Javob: 347 kun 14 soat 52 daqiqa.
1. Atmosferani inson faoliyatining qaysi sohasi ko‘proq ifl oslantiradi?
2. Yer atmosferasini ifl oslantiruvchi qanday gazsimon oksidlarni bilasiz?
3. Havo – doimiy, o‘zgaruvchan va tasodifi y komponentlarga ega bo‘lgan aralashma.
Biz doimiy va o‘zgaruvchilarni bilamiz. Katta shahar havosida qanday tasodifi y kompo nentlar
bo‘lishi mumkin?
4. Havoni ifl oslanishda qanday himoya qilish mumkin?
