Sinf: boshoyoqli mollyuskalar - Cep




Download 4,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet41/100
Sana13.05.2024
Hajmi4,99 Mb.
#228396
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   100
Bog'liq
zoologiya

Sinf: boshoyoqli mollyuskalar - Cep
l
alopoda. 
Bosh oyoqlilar bilateral simmetriyaga ega bo‘lgan hayvonlardir. Ularning 
tanalari bosh va gavda qismlariga bo‘linadi. Boshining oldingi qismida og‘iz oldi 
pardasi bilan og‘iz teshigi, uning markazida halqasimon lab joylashgan. Og‘iz bir 
juft shoxli jag‘ bilan qurollangan. Bosh qismida yana 8 yoki 10 juft paypaslagichi, 
bir juft yirik ko‘zlar joylashgan. Ko‘zlari tuzilish jihatdan sut emizuvchi 
hayvonlarning ko‘ziga yaqin turadi. Gavda qismi turli tuman shaklda bo‘ladi. Teri 
ostida chig‘anoqning rudimentlari saqlanib qolgan. Osminog (8 oyoq) da esa 
chig‘anoq to‘liq yo‘qolgan. Mantiya bo‘shlig‘i tirqishsimon teshik shaklida 
tashqariga ochiladi. 


61 
31-rasm. Xar-xil turga oid bosh oyoqli moliiuskalar 
Himoya organlariga kuchli taraqqiy etgan paypaslagichlar, mantiya 
bo‘shlig‘iga tutashgan voronkasimon organ – “chiqarish cifoni”, va siyoh xaltasi 
kiradi.
Bosh oyoqli mollyuskalar dengiz hayvonlari bo‘lib, ba’zilarning kattaligi bir 
necha metrga etadi. Ko‘pchiligi oziq – ovqat sifatida ishlatiladi. Ularning siyoh bezlari 
ishlab chiqqan mahsulotdan rassomchilikda va to‘qimachilik sanoatida foydalanilgan.
Osminog, kalmar va karakatitsalar bosh oyoqli mollyuskalarning tipik 
vakillaridir. Kafedradagi ho‘l preparatlar yordamida yuqorida nomlari ko‘rsatilgan 
mollyuskalaning tashqi ko‘rinishi bilan tanishib chiqing.
NAZORAT SAVOLLARI: 
1.
Mollyuskalar tipi qanday sinflarga bo‘linadi?
2.
O‘zbekiston sharoitida qorinoyoqli va ikki pallali mollyuskalarning qaysi 
avlodlari uchraydi?
3.
Mollyuskalarni dexqonchilik, chorvachilik, veterinariyadagi foydali va zararli 
xususiyatlarini ta’riflang.
4.
CHig‘anoqlarining shakli va tuzilishini aytib bering. 
5.
Qorinoyoqli mollyuskalar sinfi boshqa sinflardan qanday ajralib turadi.
Uyga vazifa: Bo‘g‘imoyoqlilar tipini o‘qib kelish. 

Download 4,99 Mb.
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   100




Download 4,99 Mb.
Pdf ko'rish