A s daminov, B. S. Salimov

55 
V A Z I F A 
 
 
Qishloq xo‘jalik hayvonlarida parazitlik qiluvchi trematoda, sestod va 
nematodalarning tuxum va lichinkalarini differensatsiya qilish (farqlash). Uning 
uchun qo‘yidagi ishlar amalga oshiriladi: 
1.
Ho‘l preparatlar-fassiolalar, lansentsimon so‘rg‘ichli, monieziyalarning, 
qilbosh gijjalarning bachadonlari pinset va skalpel yordamida katta buyum 
shishachasida ochiladi, barchasi birgalikda stakanga solinib dokadan suzib 
o‘tkaziladi. Suzmaning cho‘kmasidan 2-3 tomchi buyum shishachasiga 
tomiziladi, qoplagich shisha bilan yopilib mikroskopning 8 ob’ektivi va 7 
hamda 10 okulyarlari yordamida ko‘riladi. Topilgan tuxumlar qaysi 
parazitga oidligi ularning shakli, hajmi, rangiga ko‘ra aniqlanadi (jadvaldan 
foydalanish mumkin) va rasmlari chiziladi. 
2.
Kafedra laboratoriyasi sharoitida institut vivariyasidagi qo‘ylarning 
tezagidan yig‘ilgan nematoda tuxumlari va ularning bir qismidan o‘stirilgan 
lichinkalar ham mikroskop ostida ko‘riladi, ularning tuzilishi o‘rganiladi. 
3.
Trematodalar, sestodlar va nematodalarning yuqumli lichinkalari ho‘l 
preparatlar va tayyor rasmlar yordamida o‘rganiladi. Trematodalarning 
adoleskariyalari, metaserkariyalari, exinokokk va senurning pufaksimon 
lichunkalarining tuzilishi o‘rganiladi. 
Kafedrada o‘tkazilgan ilmiy-tadqiqot ishlari yuzasidan o‘rganilgan jigar 
qurtlari-fassiolalar, 
lansentsimon 
so‘rg‘ichli, qo‘ylarning oshqozon-ichak 
nematodalarining taraqqiyoti bo‘yicha tuxum va lichinkalarning rivojlanishi 
tasvirlangan fotosuratlardan foydalaniladi.

56 
27-rasm. Parazit chuvalchanglarning tuxumlari. 
1-Oddiy jigar qurti, 2.a-Turkiston qon so‘rg‘ichli, 2.b-shistosoma, 3-lansetsimon 
so‘rg‘ichli, 4-mushuk ikki so‘rg‘ichlisi, 5-serbar tasmasimon sestod, 6-7-kalta 
zanjirsimon sestodlar, 8-odam askaridasi: a) otalanmagan, b) otalangan,
9-10-qilbosh gijja, 11-ostritsa. 
NAZORAT SAVOLLARI: 
1.
Jigar trematodalari – fassiolalar va lansentsimon so‘rg‘ichlining tuxumlari 
bir-biridan qanday farq qiladi?
2.
Fassiolalarning lichinkalari qanday nomlanadi?
3.
Adoleskariya va metatserkariyalar qaysi sharoitda shakllanadi? 
4.
Monieziyalarning tuxumlari qanday ko‘rinishga ega va ular ichida 
rivojlangan lichinka qanday nomlanadi? 
5.
Oshqozon-ichak nematodalarning tuxumlarini biri-biridan farqlash 
mumkinmi? 
6.
Nematodalarning yuqumli va lichinkalarini bir-biridan qanday farq qiladi. 
Uyga vazifa:
Yumshoq tanlilar yoki mollyuskalar tipini o‘qib kelish. 
Suvda yoki quruqlikda yashovchi tirik mollyuskalarni yorib, ularning jigarida 
trematodalarning lichinkalarini toping. 

Download 4,99 Mb.