ajralish oqibatida otasiz yashayotgan
farzandlarga ham
salbiy ta’sir ko‘rsatar ekan. Ayniqsa, ajralish otasiz o‘sa-
yotgan qiz bolaning his-tuyg‘ulariga, otasiga bo‘lgan
mehriga, qiz bolada shakllanadigan ota obraziga va ota
siz o‘sayotgan qizning ruhiyatiga kuchli salbiy ta’sir qi
ladi. Bu esa nafaqat qiz bolaning bolalik davrida, balki
kelgusida o‘zi mustaqil oila qurganda ham o ‘z asoratini
ko'rsatishi mumkin. K o‘p tadqiqot natijalarining ko‘rsa-
tishicha va rivoyatlarda ifodalanishicha hamda F.R o‘zi-
qulov tadqiqotlarida ilmiy jihatdan o ‘z tasdig‘ini top-
ganligi asosida o ‘z otasiga m ehr va hurmati yetarli
ravishda shakllanmagan qiz kelajakda
oila qurganda tur-
mush o‘rtog‘iga ham hurmatini yetarli ravishda ifodalay
olmaydi.
Mazkur tadqiqot natijalariga ko‘ra ajralish oiladagi
otasiz o ‘sayotgan o ‘g‘il bolaning o ‘qishiga va tarbiyasiga
salbiy ta’sir etishi kuchli bo'lar ekan.
Shu bilan birga ajralish kelin-kuyovlarning,
ota-ona-
larining ruhiyatiga, salomatligiga, qudalar orasidagi
munosabatiga, qarindoshlar va jamoa orasidagi obro'si
va oila byudjetiga salbiy ta ’sir qiladi. 0 ‘ziga xos xususi-
yatlaridan biri kuyov tom onga nisbatan ko‘pgina
168
mezonlar bo‘yicha
kelin tomon, ya’ni kelinning ota-
onalari ruhan ko‘proq jabrlanar ekan.
M a’lumki, o ‘zbek oilalarida ajralishlar miqdori
boshqa millatlar, masalan, rus oilalarinikiga qaraganda
ikki marta kam. Lekin har bir ajralishgan oilaga to ‘g‘ri
keladigan «tirik yetim» bolalar soni o ‘zbek oilalarida 2—
2,5 martaga ko‘p.
Shu bilan birga, «ajralish madaniya-
ti»ning quyi saviyada ekanligi va o £ziga xos milliy
xususiyatlari bilan ifodalanishi o ‘zbek oilalarida ko‘proq
salbiy oqibatlarga olib keladi. Shunga ko‘ra ajralishlarn
ing salbiy asoratlari o ‘zbek oilalarida boshqa millatlar
oilalaridagiga nisbatan kuchliroq ifodalanadi.
Shuning uchun ham hozirgi vaqtda ajralish muam-
mosini ilmiy asosda o ‘rganish masalalariga alohida e’ti-
bor berilmoqda. Bu o ‘rinda
ajralish omillari va
sabablarini
aniqlash muhim ahamiyatga ega. Chunki
aksariyat hollarda mahallalarda nikohni bekor qilish bo-
