Amaliy audit

Download 13,28 Mb.
bet	122/211
Sana	18.05.2024
Hajmi	13,28 Mb.
	#242509

Bog'liq
Amaliy audit

Bu sahifa navigatsiya:

• Nazorat o’tkazish
• Mablag’larning saqlanishi
• Jadval. Pul mablag’lari kirim va chiqimini tekshirish jadvali
• Chek bo’yi cha ariza Bank ko’chi rmasi sana
• Boshqa kirim Jami kirim
• Mayda huj jat To’l ov
• Chiqim Jami chiqim
• O’zgarish Ish ha qi
• Har xil Har xil Har xil
• Jadval. Valyuta mablag’larini yo’nalishi bo’yicha nazorat o’tkazish dasturi
• XII. Dastur savollari Ma’lumot manbai Izoh (qo’llaniladigan

Javob yo’q
yo’ q
Nazorat o’tkazish
1	Choraklar bo’yicha qoldiqlar inventarizatsiyasi o’tkaziladimi?				+
2	Kassada to’satdan inventarizatsiya o’tkaziladimi?			+
3	Kassadagi qoldiqni topshirishda bosh buxgalter ishtirok etadimi?				+
4	Kassir hisobotlarini bosh buxgalter tekshiradimi?				+
5	Yil oxiriga valyuta mablag’lari qoldig’ining inventarizatsiyasi o’tkaziladimi?				+
Mablag’larning saqlanishi
6	Valyuta mablag’lari yonmaydigan seyfda saqlanadimi?					+
7	Kassa xonasida signalizatsiya bormi?					+
8	Idoraviy qo’riqlash tashkiloti bilan shartnoma bormi?					+
9	Kassirni bankdan pul olib kelishida himoyasi tashkil qilinganmi?					+
Haqiqatda
10	Valyuta mablag’lari bo’yicha kirim va chiqim hujjatlari rasmiylashtiriladimi?		+
11	Kassa hisobotini tuzish: har kuni hujjatlarning to’planishiga qarab	+					+
12	Valyuta yo’nalishi bo’yicha alohida kassa hisobotlari tuziladimi?						+
To’lalik
13	Kassaga kelib tushgan valyuta tushumining hammasi bankka topshiriladimi?	+
Hal qilish
14	Kassadan berilayotgan valyutani aks ettiruvchi hujjatlarda ikkita imzo bo’lishi shartmi?						+
Tasniflash
15	«Chet el valyutasi kassasi» schyoti bo’yicha berilgan korxona uchun xarakterli schyotlar korrespondentsiyasi ishlab chiqilganmi?						+
Hisob
16	Buxgalteriyada moddiy boyliklar realizatsiyasi va ish xizmatlar bo’yicha kelib tushgan valyuta mablag’lari hisobi bilan taqqoslanadimi?						+
17	Qaydnoma jurnallarida kassa kirim va chiqim orderlari ularda ko’rsatilgan sana bo’yicha qayd etiladimi?						+
18	Valyuta kassasi bo’yicha kassir har kuni buxgalteriyaga hisobot topshiradimi?						+
19	Kassadagi valyuta mablag’lari bo’yicha kurslar farqi muomala amalga oshgan kundan O’zRMB o’rnatgan kurs bo’yicha amalga oshiriladi?			+

O’zbekiston Respublikasida tuzilayotgan auditorlik firmalarining xalqaro talab darajasiga ko’tarilishi va auditorlik xizmatlarini jahon standartlari darajasida olib borishi uchun audit metodikasini hamda moddiy-texnik bazasini yaxshilash bilan bir qatorda valyuta muomalasining auditi masalalarini ishlab chiqish zarur bo’ladi.

Valyuta muomalalari auditi masalalari kassadagi mablag’lar auditidan boshlanadi. Auditni boshlashdan avval auditor buxgalteriya xodimlaridan kerakli ma’lumotni olib, ichki nazorat tizimini baholaydi va kassadagi valyuta mablag’larini tekshirish uchun test savollarini ishlab chiqishi zarur bo’ladi. Taxminiy ichki nazorat testlarini 6.1.25 jadvalda ko’rsatamiz.

2. 
   jadvalda keltirilgan misoldagi anketa savollaridan shunday xulosa qilish mumkinki, tekshirilayotgan korxonada pul mablag’lari harakati ustidan nazorat past darajada bo’lgan va umuman nazoratning yo’qligi to’g’risida xulosa qilsa bo’ladi.
   

Albatta, shunday hollarda kassa yoppasiga tekshirilishi shart. Bankdan olingan valyuta mablag’larini o’z vaqtida va to’la kirimini tekshirish uchun auditor bir qator testlarni o’tkazgani ma’qul bo’ladi. Quyida keltirilgan ish jadvali yordamida pul mablag’larini kirim qilinishini tekshirishni taklif qilamiz (10.2 jadval).
Keltirilgan 10.1 jadval tekshirish davriga tuziladi, bu jadval bo’yicha pul mablag’larini maqsadga muvofiq ishlatilishi, o’z vaqtida kirim qilinishi hisobining haqqoniyligini qisman tekshirib chiqish mumkin. Jadvalda chek nomerlari to’la yoziladi va chekning qismi bo’yicha to’ldiriladi, ishdan chiqqan chek raqamlari to’g’risiga «annulirovano», ya’ni «bekor qilingan» deb ko’rsatiladi. Jadvalni auditor to’ldiradi va bu to’la kassa muomalalarini tekshirishga zamin bo’ladi. Bunday tekshirish auditorlik tavakkalchiligini minimal darajaga olib keladi.

2. 
   Jadval.__Pul_mablag’lari_kirim_va_chiqimini_tekshirish_jadvali'>Jadval.
   

Pul mablag’lari kirim va chiqimini tekshirish jadvali

№	C hek №	Chek bo’yi cha ariza	Bank ko’chi rmasi sana	Kassa kirim order sana	Kirim				Boshqa kirim				Jami kirim
					Ish haqi	Naf a q a	Hi sob dor shaxs	Mayda huj jat	To’l ov	His shaxs	Har xil
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13

davomi

Chiqim							Jami chiqim		Jad val bo’yich a qoldiq		Bux. hisobi bo’yicha qoldiq		O’zgarish
Ish ha qi	Nafa qa	Hisob shaxs	Mayda xarajat	Har xil	Har xil	Har xil							-	+
14	15	16	17	18	19	20		21		22		23		24	25

Shuni qayd etib o’tish kerakki, jadvalni to’ldirish jarayonida kassa hisobotiga ilova qilinayotgan hujjatlarning haqqoniyligini ham tekshirish zarur bo’ladi. Kassa muomalalarining nazoratida quyidagilar tekshiriladi:

• 
  kassa hisobotlarining o’z vaqtida topshirilishi va qabul qiluvchi shaxsning imzosi;
  
• 
  bankdan olingan mablag’larni maqsadga muvofiq ishlatish;
  
• 
  valyuta tushumi o’z vaqtida bankdagi tranzit schetga topshirilishi belgilangan tartibda majburiy valyuta sotishlarini amalga oshirilishi;
  
• 
  valyuta mablag’larining hisobini ajratib olib borish ta’minlanganligi;
  
• 
  kassa hujjatlarini maxsus shtamplar bilan belgilanishi;
  
• 
  xarajatga chiqarilayotgan valyuta mablag’larining haqqoniyligi va zarur balans schyotlariga to’g’ri olib borilishi.
  

Qaysi holatlarda qanday testlar o’tkazish kerakligini bilgan holda auditor kassadagi pul mablag’larining yo’nalishi muomalalarini tekshirish bo’yicha auditorlik dasturini tuzadi (10.3 jadval).

2. 
   Jadval.
   

Valyuta mablag’larini yo’nalishi bo’yicha nazorat o’tkazish dasturi

№	XII. Dastur savollari		Ma’lumot manbai	Izoh (qo’llaniladigan usullar)
1	Kassa inventarizatsiyasi		Kassir hisoboti, registrlar, valyuta miqdori	Sanash, taqqoslash
2	Valyuta mablag’larini o’z vaqtida		Bank ko’chirmasi, kassir hisoboti	Ko’rib chiqish,
	kassaga kirim qilinishi: bank muassasasidan tovarlar, ish va xizmatlar sotishdan	Realizatsiya hisobi vedomosti, kassir hisoboti		taqqoslash, sanash Sanash, ko’rib chiqish
3	Kassadan berilayotgan valyutaning maqsadga muvofiqligi (hujjatlar bilan tasdiqlanishi)	Kassir hisobotlari		Tasdiqlash, ko’rib chiqish
4	Valyuta kursi bo’yicha farqlarni aniqlashni tekshirish	Kirim, chiqim orderlari, Markaziy bank o’rnatgan kurslar		Sanash, ko’rib chiqish
5	Muomalalarning buxgalteriya schetlarida aks ettirilishi	Buxgalteriya hisobi registrlari, kassir hisobotlari		Ko’rib chiqish, o’rganish

Valyuta mablag’lari kirimini taqqoslash va o’z vaqtida to’g’ri aks ettirilishini tekshirish quyidagi jadval shaklida amalga oshirilsa, maqsadga muvofiqdir (10.4 jadval).
Jadval ma’lumotlaridan korxona ichki nazorat tizimining sifatliligi haqida xulosa qilish mumkin, ya’ni 250 AQSh dollari kam kirim qilingan bo’lib, bu miqdor O’zbekiston valyutasida 100000 so’mni tashkil qilgan.

2. 
   Jadval
   

2. 
   Valyuta mablag’larini o’z vaqtida va to’g’ri kirim qilish
   

Download 13,28 Mb.