MUSTAQIL TA’LIM TOPSHIRIQLARI
12-MAVZU. MOLIYAVIY NATIJALAR AUDITI USLUBIYOTINING MUAMMOLARI
Moliyaviy natijalar auditining maqsadi nimalardan iborat?
Moliyaviy natijalar auditining qanday axborot manbalari mavjud?
Mahsulot sotishdan tashqari daromadlar va xarajatlar auditini qanday o’tkazish kerak?
Moliyaviy natijalarni aniqlashning ishonchliligini tekshirishni qanday o’tkazish mumkin?
Byudjetga to’lovlar hisoblash jarayonining qonunchilikka rioya qilinayotganligini tekshirish qanday o’tkaziladi?
Foyda ishlatilishining auditorlik tekshiruvini qanday o’tkazish mumkin?
Moliyaviy natijalarning auditorlik tekshiruvi blok-sxema (chizma)sini ko’rsating.
Moliyaviy natijalarning tekshirish natijalarini qanday umumlashtirish mumkin?
Tashkilot moliyaviy holati ko’rsatkichlarining hisob-kitobi va tahlil qilish tartibi.
TARQATMA MATERIALLAR
MAVZU. MOLIYAVIY NATIJALAR AUDITI USLUBIYOTINING MUAMMOLARI
Аудиторнинг ёзма ахбороти
Аудитор иш ҳужжатлари
Аудитор томонидан бажариладиган амаллар
Молиявий натижалар аудитининг якуний сифати назорати тизими.
Муҳим саналар
-
назоратининг мазмуни
|
Молиявий натижаларнинг шаклланиши ва уларнинг ҳисоботда умумлаштирилиши
|
|
|
|
Ҳисоботнинг тасдиқланиш санаси. Аудиторлик текширувининг бошланиш ва тугалланиш вақти.
Инвентаризация ўтказиш вақти. Аудиторнинг раҳбариятга ёзма ахбороти.
|
|
|
|
Аудиторлик рискини баҳолаш, бухгалтерия ҳисоби ва ички назорат тизими ҳолатини баҳолаш, моҳияти бўйича текшириш, аудит ўтказиш методикасига риоя этишни текшириш, даромад ва харажатларнинг шаклланишини текшириш.
|
|
|
|
Иш ҳужжатларини шакллантириш бўйича аудит стандартларига риоя қилиш
|
|
|
|
Ёзма ахборотни шакллантириш ва расмийлаштириш бўйича аудит стандартларида белгиланган
|
|
|
JORIY KREDITORLIK QARZLARI
Mol etkazib beruchi va pudratchilarga qarz (610-satr)
Ajratilgan bo’linmalarga qarz (620-satr)
Sho’’ba va qaram xo’jalik jamiyatlariga qarz (630-satr)
Soliq va majburiy to’lovlar bo’yicha kechiktirilgan majburiyatlar (650)
Olingan bo’naklar (670-satr)
Byudjetga to’lovlar bo’yicha qarz (680)
Sug’urta bo’yicha qarz (690- satr)
Maqsadli davlat jamg’armalariga to’lovlar bo’yicha qarz (700-satr)
Ta’sischilarga bo’lgan qarz
(710-satr);
Mehnatga haq to’lash bo’yicha (720-satr) (6700);
Boshqa kreditorlik qarzlari (760-satr)
“MOLIYAVIY NATIJALAR AUDITI USLUBIYOTINING MUAMMOLARI” MAVZUSI BO’YICHA TAQDIMOT
MOLIYAVIY NATIJALAR AUDITINING MEYORIY ASOSLARI.
Хo’jalik yurituvchi sub’ektlar faoliyatini tekshirish va ularga xolisona baho berish daxlsiz auditorlar va auditorlik tashkilotlari zimmasiga yuklatilgan. SHu bois iqtisodiyotimizda auditorlik xizmati bozori vujudga keldi. Auditorlar o’zaro tuzilgan shartnomalarga asosan turli mulkdagi xo’jalik yurituvchi sub’ektlar faoliyatini ekspertizadan o’tkazadilar, noqonuniy operatsiyalarni aniqlash hamda korxona samaradorligini ta’minlashga qaratilgan tavsiyalar beradilar.
O’zbekiston Respublikasida 2000 yil 26 mayda yangi tahrirda tasdiqlangan «Auditorlik faoliyati to’g’risida»gi qonunning 2-moddasida auditorlik faoliyatiga quyidagicha ta’rif berilgan: «Auditorlik faoliyati deganda auditorlik tashkilotlarining auditorlik tekshiruvlarini o’tkazish va boshqa shu bilan bog’liq professional xizmatlar ko’rsatish borasidagi tadbirkorlik faoliyati tushuniladi».
O’zbekiston Respublikasining «Auditorlik faoliyati to’g’risida»gi
Qonuni. 2000 yil 26 may.
Korxona faoliyati bo’yicha moliyaviy natijalarning auditorlik tekshiruvi jarayonida quyidagi me’yoriy hujjatlardan foydalaniladi:
«Mahsulot (ish, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish bo’yicha xarajatlar tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to’g’risida»gi nizom, 1999 yil 5 fevraldagi 54- sonli O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining qarori (o’zgarishlar bilan).
O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi va Davlat Solik Qo’mitasining 2002 yil 24 yanvardagi 15, 2002-12-sonli «Huquqiy shaxslarning daromadi (foyda) bo’yicha
soliqlarni hisoblash va byudjetga to’lash tartibi to’g’risida»gi yo’riqnoma.
O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligining 2002 yil 27 dekabrdagi 140-, sonli
buyrug’i bilan tasdiqlangan «Moliyaviy hisobot shakllari va ularni to’ldirish qoidalari»,
Adliya Vazirligidan 2003 yil 24 yanvarda 1209-son Bilan ro’yxatdan o’tgan.
O’zbekiston Respublikasi Fukarolik Kodeksi 1996 yil 29 avgust 257-1-son (o’zgarishlar bilan).
O’zbekiston Respublikasi Soliq Kodeksi 1997 yil 24 aprelda 391-6-sonli O’zbekiston Respublikasi qonuni Bilan tasdiqlangan (o’zgarishlar bilan).
«Buxgalteriya hisobi to’g’risida»gi O’zbekiston Respublikasi qonuni. 1996 yil 30 avgust.
«Auditorlik faoliyati to’g’risida»gi O’zbekiston Respublikasi qonuni. 2000 yil 26 may.
O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi, Davlat Mulk ko’mitasi va Davlat Soliq
ko’mitasi tomonidan 2002 yil 25 martda 47, 10-1-48, 2002-33-sonli karori Bilan kabul qilingan «Хo’jalik yurituvchi sub’ektlar tomonidan davlat tasarrufidagi aksiyalar bo’yicha dividetnlarni hisoblash, to’lash va maqsadli foydalanish tartibi to’g’risida»gi nizom.
AUDITNING MAQSADI, VAZIFALARI VA MANBALARI
Moliyaviy natijalarning auditi ma’lum xususiyatlarga ega bo’lib, ularni quyidagicha ifodalash mumkin:
Moliyaviy natijalarning shakllanishi bir qancha ko’rsatkichlarga bog’liq;
Moliyaviy natija hisobot davridagi korxona faoliyatining yakuni hisoblanadi;
Korxonaning foyda bilan ishlashi yoki hisobot davrini zarar bilan
yakunlanishi moliyaviy natijalarni shakllantiruvchi ko’rsatkichlarga bevosita bog’liq bo’ladi;
Moliyaviy natijalarga oldindan aniq bo’lmagan xavf-xatarlar, tasodifiy hodisalar o’z ta’sirini ko’rsatadi.
|
