Bog'liq Dinshunoslik majmua 2023-2024-o\'quv yili pdf
Adventistlar (lot. kelish, voqe bo‘lish) protestantlikdagi yo‘nalishlardan biri
bo‘lib, unga XIX asrning birinchi yarmida AQShda Uilyam Miller (1772-1849) asos
solgan.
“Bibliya”ni o‘rganib, “oxirzamon”ning yaqinlashayotgani hamda Iso
Masihning ming yillik hukmronlik davri boshlanishi haqidagi fikrga kelgan U.Miller
1831 yilda Isoning 1843 yilda qaytishi haqida katta va’z qildi. Bu va’z hatto
Evropada ham aks-sado berdi. 1843 yil kirib kelganida esa U.Miller o‘z xulosasini
biroz o‘zgartirib Isoning qaytish muddatini 1844 yilga ko‘chirdi. Masih tushishi
kerak bo‘lgan oy va kunni, hatto joyini – Nyu-York shtatidagi tog‘ni ham aniq
ko‘rsatdi. Belgilangan kunda Miller izdoshlari oq kiyimlarga o‘ranib “qiyomat
tog‘i”da joylashdilar. Uzoq kutishdan so‘ng “payg‘ambar” izdoshlarining soni
kamaya boshladi, lekin ko‘plar unga sodiq qoldilar. Isoning 1843 yili kelmaganining
sababi esa o‘sha yili Iso erga emas, balki “osmondagi poklanish joyi” (chistiliщe) ni
tozalash uchun kelgan, deb talqin qilindi.
1845
yilda
U.Miller
va
uning
izdoshlari
baptistlar
safidan
chetlashtirilganlaridan so‘ng o‘zlarining “adventistlar” deb atalgan tashkilotini
tuzdilar.
Adventistlar ta’limoti Iso Masihning ikkinchi marotaba qaytishi g‘oyasiga
asoslanadi. Unga ko‘ra ikkinchi qaytish davrida faqatgina taqvodorlar (birinchi
tirilish) tiriladilar va Xudo bilan osmonda 1000 yil bo‘ladilar. Bu davr mobaynida
erda insonlar bo‘lmaydi, ular tomonidan yaratilgan jamiki narsa vayron bo‘lib, yo‘q
bo‘lib ketadi. Shayton kishanlanadi va uning jazosi vayronaga aylangan erda
bo‘ladi. 1000 yildan so‘ng Iso uchinchi bor erga qaytadi, shunda jin, alvasti va shu
kabilar tiriladilar (ikkinchi tirilish). Shayton esa xalqlarni yo‘ldan ozdirib, ularni
76
Isoga qarshi oxirgi jangga to‘plash uchun vaqtincha ozodlikka chiqadi. Lekin osmon
olovi ularni kulga aylantiradi. Shayton va insu-jinslar abadiy yo‘q qilinadilar - bu
ular uchun ikkinchi o‘limdir. Olov bilan tozalangan Er yangilanadi va uni
taqvodorlar egallaydilar. Quddus qayta tiklanadi va odamlar abadiy rohatda baxtli
hayot kechiradilar.
